تحقق اقتصاد مقاومتی نیازمند عزمی ملی است و دستیابی به اهداف پیش بینی شده برای اقتصاد مقاومتی نیازمند عملیاتی شدن برنامه خروج از رکود تورمی، ایجاد اشتغال مولد و غیر تورمی و رسیدن به هدف های سند راهبرد ملی توسعه صادرات غیر نفتی کشور است و در این مسیر صنعت پتروشیمی به عنوان صنعتی پیشرو خود را آماده تحقق جهشی دوباره می کند.
تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی به عنوان یک راهبرد مهم امروز مورد توجه تمام مسئولان است و در این راستا باید با هدف جلوگیری از خام فروشی و نیز کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی به دنبال تسهیل زمینه برای رونق بخشی به صادرات محصولات نهایی بود.
صنعت پتروشمی ایران با توجه به وجود زیرساخت های مطلوب و دارا بودن قابلیت های منحصر به فرد می تواند در آینده نه چندان دور اقتصاد ایران را متحول کرده و راه رسیدن به هدف های پیش بینی شده در چشم انداز افق 1404 را هموار کند.
پیام پتروشیمی با هدف تبیین سیاست ها و راهبردهای صنعت پتروشیمی کشورمان گفتگویی را مهندس مرضیه شاهدائی معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی انجام داده است که متن کامل این گفتگو در پی می آید:
- ارزیابی شما از عملکرد صنعت پتروشیمی در سال جاری چیست و مهمترین برنامه های صنعت پتروشمی ایران چه مواردی است؟
صنعت پتروشیمی در سال 95 وارد مرحله ای جدید از توسعه خود شد و با تصویب برجام و آغاز دوران پساتحریم این صنعت همگام با دیگر بخش های اقتصاد و صنعت ایران خود را برای جهشی تازه آماده می کند.
پتروشیمی در مقایسه با سال های 92و 93 که دوران خوبی را سپری نکرد اکنون می خواهد در راهی جدید گام بگذارد و می توان گفت که "برجام" نقطه عطفی برای این برهه از صنعت پتروشیمی ایران بود.
توسعه صنعت پتروشیمی در سال های گذشته به دلیل تحریم با مشکلاتی مانند عدم تخصیص بیمه ، انتقال پول، انتقال و صادرات محصول و یا مشکلاتی مانند عدم امکان استفاده از لایسنس های بین المللی و نیز انتقال فناوری مواجه بود و خوشبختانه پس از برجام به تدریج این مشکلات در حال رفع شدن است و در حال حاضر بزرگان صنعت پتروشیمی دنیا به دنبال حضور در ایران هستند.
درباره سال 95 نیز باید بر این نکته تاکید کرد که صنعت پتروشیمی ایران برای تحقق جهش دوم خود راهبردهای مهمی را در دستور کار خود دارد و با توجه به این که طی سال های گذشته رشد و توسعه کند شده بود و امکان توسعه به طور مناسب مهیا نبود، اکنون می توان با عزمی ملی و همکاری و تعامل، مسیر توسعه صنعت پتروشیمی کشورمان را تسهیل کرده و راه را برای رسیدن به برنامه ریزی های انجام شده در قالب نقشه راه صنعت پتروشیمی هموار کنیم.
به طور کلی برای سال 1395 می توان چند راهبرد را در اولویت قرار دادو این محورها عبارتند از :
1- جلب سرمایه گذار و فاینانس های جدید خارجی برای طرح های توسعه ای
2- تکمیل طرح های نیمه تمام و افزایش ظرفیت تولید در سال های 95 و 96
3- انتقال فناوری و دانش فنی روز جهان با محوریت شرکت ملی صنایع پتروشیمی و همکاری بخش خصوصی
4- شناسایی وایجاد زیرساختهای جدید برای توسعه پایدار صنعت پتروشیمی
- افزایش ظرفیت تولید نیازمند چه راهکارهایی است؟
صنعت پتروشیمی بیش از 60 میلیون تن ظرفیت نصب شده دارد اما در حال حاضر به دلایل مختلف امکان تولید با تمام ظرفیت وجود ندارد ولی امسال با افزایش خوراک گاز مجتمع های پتروشیمی انتظار داریم تولید افزایش مطلوبی را تجربه کند.
از سوی دیگر با برنامه ریزی های انجام شده و اتخاذ تمهیدات لازم قصد داریم در سال های آتی میزان تولید را افزایش دهیم و امیدواریم در این راه با افزایش حجم خوراک ارسالی از فازهای جدید پارس جنوبی، ساخت واحد های ان. جی.ال و پالایشگاه های گازی و نفتی در کشور، مجتمع های پتروشیمی مشکل خوراک نداشته باشند.
همچنین به دنبال رفع موانع تولید هستیم و برای تحقق این هدف با همکاری شرکت های پتروشیمی قصد داریم بالاترین میزان تولید را میسر سازیم.
در این میان باید گفت که با به وجود آمدن فضای جدید در کشور با استفاده از فناوری های نوین و نیز نوسازی مجتمع های تولیدی طی سال های آتی تولید جان تازه ای خواهد گرفت.
از سوی دیگر با توجه به این که NPC نقش رگولاتوری و وظایف دیگری را بزودی وارد مرحله اجرا می کند باید منتظر تحول در تمام ابعاد صنعت پتروشیمی ایران بود.
- اگر ممکن است در مورد نقش رگولارتوری npc و اینکه این سیاست چه تاثیر بر صنعت پتروشیمی دارد را شرح دهید؟
در واقع مفهوم رگولاتوری نظارت بر تولید است تا تولیدات پتروشیمی در جهت نیاز بازار داخل و خارج از کشور حرکت کند. یکی دیگر از اهداف رگولاتوری جلوگیری از انحصار است. رگولاتوری اجازه نمی‌دهد انحصار تولید مواد در دست گروه یا بخش خاصی بیافتد یا اینکه از لحاظ تامین خوراک انحصار به وجود آید.
تفاوت پتروشیمی با دیگر بخش‌های نفت و گاز این است که در صنعت پتروشیمی تمامی مجتمع‌های فعال به یکدیگر وابسته‌اند ومحصول یک مجتمع خوراک دیگری است.
با این شرایط نباید مجتمع‌ها فرد نگری کرده و خوراکی را که تولید می‌کنند صرف صادرات کنند و صنایع پایین‌تر از خوراک بی‌بهره بمانند.
از سوی دیگر نظارت بر اجرای طرح‌های کلان پتروشیمی از دیگر کارکردهای رگولاتوری است، با این ابزار می‌توان برنامه‌ریزی‌های کلان را برای این صنعت کنترل کرد، به این معنی که می توان از اجرای طرح‌هایی که ایجاد ارزش افزوده نداشته یا فعالیتشان از نظر اقتصادی توجیه ندارد ممانعت کرد.
- نقش بخش خصوصی و به ویژه هلدینگ ها را در این مسیر چگونه می بینید؟
صنعت برای آینده نیازمند عزمی ملی برای تحقق برنامه ریزی های انجام شده است. بدون تردید شرکت ملی صنایع پتروشیمی می تواند به عنوان نهادی هماهنگ کننده و سیاستگذار، نقش رگولاتوری را برعهده بگیرد و خوشبختانه زیرساختهای لازم در این زمینه وجود دارد. برای تحقق اهداف خود در این صنعت باید سیاستگذاری ها به شکلی باشد که بخش خصوصی در راه توسعه بیش از گذشته نقش آفرین باشد و سرمایه گذاری های جدید داخلی و خارجی بتواند طرح های جاری و نیز طرحه ای آینده را وارد مدار تولید کند تا ایران در افق ١٤٠٤ به قدرت نخست منطقه در صنعت پتروشیمی بدل شود.
در این مسیر تلاش کرده ایم تا بحث سرمایه گذاری و هماهنگی برای نحوه ورود سرمایه به بخش های مختلف صنعت بطور کامل پیش بینی شود و این در حالی است که در زمینه تعهدات دولت با در نظر گرفتن شرایط حضور بخش خصوصی توانمند در این عرصه توجه شده است.
به نظر می رسید ، وجود هلدینگها و شرکتهای بسیاری در بخش خصوصی ضرورت وجود یک نهاد رابط و حاکم را بیش از گذشته ضروری کرده است و معتقدیم که نقش جدید و راهبردی NPC رابطه ای برد ـ برد برای شرکتها و شرکت ملی صنایع پتروشیمی است.
- چه طرح هایی امسال وارد مدار تولید شده و به بهره برداری خواهند رسید؟
باافتتاح مجتمع پتروشیمی لرستان در اردیبهشت ماه و مهاباد در خردادماه و همچنین طرح توسعه پتروشمی ارومیه تعداد طرح های افتتاح شده به 3 رسید ودر مجموع امسال ١٠ مجتمع پتروشیمی جدید به بهره برداری می رسد که برآورد می شود با تحقق این امر، حدود ٦ تا ٧ میلیون تن به ظرفیت تولید این صنعت افزوده شود.
لازم به ذکر است که فاز دوم مجتمع پتروشیمی کاویان و نیز واحد MEG مجتمع پتروشیمی مروارید بزودی بطور رسمی به بهره برداری می رسند و افرون بر موارد یاد شده طرح توسعه پتروشیمی های مرودشت در شیراز و نیز پردیس درعسلویه و همچنین پتروشیمی سنندج را یاید به طرح های مورد اشاره افزود.