به گزارش خبرنگار نیپنا ، بهزاد محمدی معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی امروز جمعه (13 اردیبهشت ماه) در نشست با اصحاب رسانه در حاشیه بیست و چهارمین نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی اظهارکرد: صنعت پتروشیمی صنعتی کارآمد و استراتژیک است و به دلیل تاثیر آن در اقتصاد و درآمدزایی از اهمیت بالایی برخوردار است. صنعت پتروشیمی ایران یک بنگاه اقتصادی نیست، بلکه نظام اقتصادی است و تأثیر زیادی در درآمد زایی دارد.
وی در مورد وضعیت صنعت پتروشیمی در نگاه کلان تشریح کرد: در حال حاضر ۲۵.۳ میلیون تن خوراک از منابع نفت، گاز و NGL دریافت می شود که از این مقدار دو سوم خوراک گازی و یک سوم خوراک مایع است.
معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی افزود : در حال حاضر صنعت پتروشیمی ۵۵ مجتمع تولیدی فعال دارد و دو هاب عملیاتی در سطح کشور قرار دارند. قدیمی‌ترین آن از دهه پنجاه منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر با ۲۰ مجتمع تولیدی فعال و هاب دوم منطقه ویژه اقتصادی پارس عسلویه با ۱۶ مجتمع تولیدی فعال است.
معاون وزیر نفت گفت: ۱۹ مجتمع تولیدی دیگر در سایر مناطق کشور از جمله در مسیر خط لوله اتیلن غرب فعالیت می کنند. حجم کلیه محصولات تولیدی ۵۵ میلیون تن است که از این مقدار بخشی به صورت درون مجتمع مصرف می‌شود و ۳۱ میلیون محصول قابل فروش در حوزه پلیمری شیمیایی و غیر شیمیایی است.
تولید ۱۸ گروه محصول در صنعت پتروشیمی
وی ادامه داد: ۱۸ گروه محصول پلیمری با ۳۰۰ گرید محصولات پلیمری در صنعت پتروشیمی وجود دارد و ۴۴ نوع محصول نیز شیمیایی می باشد که جمع آنها با دیگر محصولات غیر پلیمری و غیر شیمیایی 350 محصول است. ۳۱ میلیون تن محصول قابل فروش وجود دارد که از این میزان ۲۲.۵ میلیون تن به مقاصد مختلف صادر می‌شود. ۸.۵ میلیون تن در داخل عرضه می‌شود که از این میزان ۴.۷ میلیون تن در بورس کالا تحت نظارت دقیق و کامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی و و اعمال قیمت‌گذاری و کف عرضه آن ، عرضه می شود. در حدود ۱.۸ میلیون تن نیز اوره تولیدی صنعت پتروشیمی تحویل وزارت کشاورزی می‌شود و دو میلیون تن محصول باقی مانده در مجموعه صنعت نفت مصرف می‌شود.
محمدی، در مورد بحث ارزآوری صنعت پتروشیمی گفت: درآمد حاصل از فروش صنعت پتروشیمی ۱۷.۱ میلیارد دلار است که از این میزان ۱۲.۱ میلیارد دلار درآمد ارزی حاصل از صادرات است و در حدود 5 میلیارد دلار مربوط به ارزش فروش داخل هست، بنابراین صنعت پتروشیمی با تولید ۳۱ میلیون تن ۱۷ میلیارد دلار درآمدزایی می‌کند .
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مورد بحث اشتغال زایی صنعت پتروشیمی گفت: در زمینه اشتغال به طور مستقیم ۶۷ هزار نیروی انسانی متخصص مهندسین و کارگران در مجتمع های فعالیت می کنند ۴۱ هزار نفر نیز به طور مستقیم در طرح ها و پروژه های صنعت پتروشیمی فعالیت می کنند در مجموع میزان اشتغال مستقیم صنعت پتروشیمی ۱۰۸ هزار نفر هست شاید به صورت غیرمستقیم معادل همین مقدار نیز در صنعت فعالیت می‌کنند که در شرایط فعلی قابل توجه است .
تنوع مقاصد صادراتی صنعت پتروشیمی
وی مقاصد صادراتی محصولات پتروشیمی را 30 مقصد اروپایی و آسیایی عنوان کرد و گفت: تعداد مشتریان صنعت پتروشیمی چند صد مورد از کشورهای متفاوت با تنوع مختلف است که کمک شایانی به تاب آوری کشور کرده است .
وی در زمینه دانش فنی گفت: از ۲۸۵ لایسنس فنی استفاده می شودکه نتیجه تنوع محصولات صنعت پتروشیمی است همچنین شرکت مستقل پژوهش و فناوری در سه هاب اراک ماهشهر و تهران فعالیت می‌کند و در ۱۰ سال گذشته توانسته به دانش فنی کاتالیست های مختلف دسترسی یابد و در سال ۹۸ کارخانه تولید کاتالیست پلی‌اتیلن سبک در پتروشیمی لرستان با همکاری شرکت پژوهش و فناوری تولید صنعتی خود را آغاز خواهد کرد.
معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی ادامه داد: همچنین در آخرین روز نمایشگاه نفت گاز، پالایش و پتروشیمی قرارداد کاتالیست متانول با پتروشیمی سبلان منعقد خواهد شد که تحول بزرگی در کاتالیست های سنتز کشور است و با بهره برداری از ۱۲ طرح متانولی در سال ۱۴۰۴ کشور به حجم بالایی از کاتالیست متانول نیاز خواهد داشت و ارزش دلاری این کاتالیست برای هر پلنت ۵ میلیون دلار است .
میزان مصرفی آب در صنعت پتروشیمی 5صدم درصد مصرف کشور
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مورد میزان مصرف آب صنعت پتروشیمی گفت از 1000 میلیارد متر مکعب آب کشور، سهم صنعت پتروشیمی ۱۵۰ میلیون متر مکعب برداشت عسلویه از خلیج فارس است ۱۰۰ میلیون متر مکعب در هاب ماهشهر و در مجموع ۲۵۰ میلیون مترمکعب است که از منابع زیرزمینی تامین نمی شود ۵۰ میلیون متر مکعب باقی مانده آب که در پروژه های دیگر صنعت پتروشیمی مصرف می‌شود از منابع زیر زمینی است که پنج صدم درصد مصرف کشور و معادل ۱۷ روز مصرف آب شهر تهران است. بر همین اساس در مدار توسعه در نظر گرفته شده است که توسعه صنعت پتروشیمی در کنار دریا ها انجام شود تا منابع آبی داخل کشور متاثر نشوند.
طرح توسعه صنعت پتروشیمی در سواحل خزر در حال بررسی است
مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مورد برنامه‌های کلان شرکت گفت: مهم‌ترین محور توسعه صنعت پتروشیمی توسعه های های انرژی و بستر توسعه صنعت و قطب های سرمایه‌گذاری است بر همین اساس هاب انرژی بر پارسیان در شرق عسلویه با همکاری شرکت ایمیدرو به مساحت ۱۰ هزار هکتار طراحی شده است که زیرساخت های آن مانند اسکله خشک، فله و مایع در حال ساخت است و در سال جاری طرحها برای سرمایه‌گذاری در این منطقه معرفی خواهند شد.
وی افزود: هاب دیگرتوسعه پتروشیمی ها در ماهشهر با فاصله حدود ۲۰ کیلومتر است که از امکانات و زیرساخت های فعلی ماهشهر استفاده خواهد کرد.در نهایت توسعه نوار ساحلی خزر در حال بررسی است و به دلیل تراکم جمعیت در استانهای شمالی، طرح‌هایی را برای سرمایه گذاری عملیاتی خواهیم کرد که منجر به رونق کسب و کار و اشتغال در منطقه خواهد شد.
تکمیل زنجیره ارزش اولویت صنعت پتروشیمی
محمدی در مورد صنایع تکمیلی و پایین دست پتروشیمی گفت: شرکت ملی صنایع پتروشیمی با رصد نیازهای صنایع تکمیلی و محصولات مورد مصرف در صنایع پایین دست پتروشیمی تلاش می کند تا محصولات مورد نیاز وارد زنجیره شده و بالادست نیاز صنایع پایین دستی را برطرف کنند و تولید هدفمند و شامل تکمیل زنجیره ارزش باشد.
برنامه های کلان توسعه ای
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مورد برنامه کلان توسعه گفت: با ۱۰۳ طرح مواجه هستیم که از این تعداد ۳۹ طرح در حد مجوز آماده‌سازی ، تامین دانش فنی و تامین سرمایه هستند و پیشرفت کلی آنان زیر ۲۰ درصد قرار دارد و شرکت ملی صنایع پتروشیمی تلاش می‌کند تا در معرفی این طرحها به سیستم بانکی همکاری داشته باشد. ۶۴ طرح بالای ۲۰ درصد پیشرفت دارند که از این میزان ۵ طرح زیر ساختی مثل خط اتیلن غرب و مرکز توسعه مخازن و اسکله صادراتی و یوتیلیتی متمرکز در هاب های توسعه است.
وی ادامه داد: ۶ طرح تامین خوراک وظیفه خوراک رسانی به طرحهای ۵۳ گانه پتروشیمی را بر عهده دارد نیز وجود دارد که از بین شش طرح تامین خوراک دو طرح آن استحصال اتان است، 4 طرح باقیمانده نیز در تامین خوراک صنعت در بالادست و میادین نفتی برای جلوگیری از فلرینگ است. سه طرحNGL داریم NGL ۳۱۰۰ که ۲۷۰ میلیون فوت مکعب خوراک به پتروشیمی دهلران انتقال می دهد، همچنین NGL 3200 در غرب کارون, مارون اهواز وNGL پارسی وجود دارد و NGL خارک که به میادین اطراف خارک دسترسی دارد و در فاز دوم متانول خارک مصرف کننده خوراک آن خواهد بود و در نهایت بیدبلند ۲ که دو میلیارد فوت مکعب در روز خوراک می‌گیرد، یکی از بزرگترین طرح های تامین خوراک پتروشیمی در بالادستی است و در نهایت تامین کننده خوراک پتروشیمی گچساران، بندر امام و امیرکبیر خواهد بود و ۶ میلیون تن به صورت مستقیم به صنعت پتروشیمی خوراک تزریق می‌کند.
وی افزود: ۵۳ طرح باقی مانده زنده و فعال در صنعت پتروشیمی وجود دارد که از این تعداد ۳۰ طرح زیر ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته ۲۳ طرح بالای ۴۰ تا ۹۹ درصد پیشرفت دارند از بین این ۲۳ طرح ۱۸ طرح منتخب شده که سه تا در سال ۹۸ به بهره برداری و تولید پایدار می‌رسند و ۱۵ طرح در سال ۹۹ بهره‌برداری می‌شوند که می‌تواند مصداق بارز جهش دوم صنعت پتروشیمی باشد و ظرفیت اسمی را از ۶۴ میلیون تن به ۹۴ میلیون تن می‌رساند یعنی ۴۶ درصد افزایش ظرفیت خواهد بود در حقیقت ۳۱ میلیون تن محصول قابل فروش در حال حاضر وجود دارد که با بهره‌برداری از این ۱۸ طرح به 51میلیون تن می‌رسد یعنی ۷۰ درصد افزایش محصولات قابل فروش در ابتدای سال۱۴۰۰ داریم که مصداق جهش دوم است.
وی در زمینه درآمدزایی صنعت پتروشیمی بعد از بهره برداری از ۱۸ طرح در دو سال آینده گفت: میزان درآمد از ۱۷.۱ میلیارد دلاری با افزایش ۸ میلیارد دلار به ۲۵ میلیارد دلار می‌رسد و صنعت پتروشیمی با ۴۶ درصد افزایش ظرفیت و۷۰ درصد افزایش ظرفیت وتولید محصولات قابل فروش و۴۶درصد افزایش درآمد ناشی از فروش محصولات روبرو خواهد بود .
پرسش و پاسخ اصحاب رسانه
پایگاه خبری تابناک: با توجه به شرایط تحریم در تامین مواد اولیه و صادرات محصولات با مشکل مواجه نیستید؟
محمدی: حوزه صادرات محصولات پتروشیمی ایران مانند حوزه نفت خام نیست. مبادی صادراتی و وسایل حمل و نقل آن مشخص و قابل شناسایی است اما پتروشیمی تحریم پذیر نیست زیرا ۳۵۰ نوع محصول با صدها خریدار در ده ها نقاط دنیا مواجه هستیم، بنابراین صادرات صنعت پتروشیمی انعطاف پذیری بیشتری دارد. بصورت زمینی به اروپا و از طریق کشتی به سراسر جهان در تناژ های مختلف صادرات داریم و تنوع محصولات این صنعت تحریم پذیر نیست علاوه بر آن در شرکت ملی صنایع پتروشیمی با همکاری هلدینگ های پتروشیمی کار گروه تحریم تعریف شده است تا بتوانیم خطر احتمالی را مدیریت کنیم.
خبرگزاری میزان: در خصوص رگولاتوری شرکت ملی صنایع پتروشیمی چه نظری دارید؟
محمدی : واگذاری ها در خصوصی سازی کار درستی بود البته به شکل آن انتقاد داریم اما با این امر تمرکز شرکت ملی صنایع پتروشیمی روی طراحی نقشه توسعه پایدار صنعت پتروشیمی است با توجه به توسعه کلان ما به فضای سکانداری و طرح نقشه صنعت برگشتیم و طرحهای جدید صنعت در قالب این نقشه راه خواهد بود و ما به توسعه زنجیره و توسعه کیفی خواهیم پرداخت .
بنابراین وقت ما صرف تهیه نقشه راه و عاقبت به خیری صنعت پتروشیمی و تاب آوری و پایداری صنعت خواهد شد.البته بنگاه اقتصادی به دنبال سودآوری است اما شرکت ملی صنایع پتروشیمی اصرار دارد که سرمایه گذاری ها منتج به استفاده از نقشه کلان توسعه کشور باشد.
سهام انرژی: لغو معافیت مالیاتی چه تاثیری در صنعت پتروشیمی دارد؟
علوی: مواد اولیه صنعت پتروشیمی منابع هیدروکربنی است و بر اساس مجوز صادر شده میزان و نوع خوراک مصرفی مشخص است بنابراین تاثیر آن روی صنعت پتروشیمی قابل توجه نیست و محصولات از بورس و واردات تهیه نمی شود که ارتباطی با صنعت پتروشیمی داشته باشد و شرکتهای پالایشی تحت تاثیر قرار می گیرند.
انرژی نیوز: در مورد طرح های تک محصولی صنعت پتروشیمی توضیح بفرمایید
بحث تک محصولی طرحها مشکلی است که به آن نقد داریم و در سال ۱۴۰۴ به میزان ۲۵ میلیون تن متانول خواهیم داشت که ظرف ۵ سال آینده برخی از کشورهای جهان نیز صادر کننده متانول خواهند بود اما بنگاههای اقتصادی بصورت موضعی نگاه می کنند بر همین اساس با نقشه راه صنعت را به سمت تولید محصولات متنوع با تناژ پایین مانند پتروشیمی شازند هدایت کنیم. و طرح های پترو پالایشی که وزیر نفت نیز به آن اصرار دارد در حال بررسی هستیم.
ما به دنبال انتقال تکنولوژی باید باشیم و علاوه بر دانش فنی تولید کاتالیست باید به دنبال دانش فنی فرآیند خاص باشیم و شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز در طرح MTP به عنوان ریسک پذیر سرمایه‌گذاری حضور خواهد داشت زیرا پلی پروپیلنی که از متانول تهیه می شود به عنوان خاویارصنعت پتروشیمی در تولید اشتغال بسیار راهگشای است.
ایرنا: برای توسعه خزر از چه خوراکی استفاده خواهد شد و پایلوت طرح MTP در چه مرحله ای است؟
محمدی: در خزر از دو منبع گاز طبیعی تمام و یا انتقال نفتا از خطوط پالایشگاهی است که باید تصمیم گیری شود. طرح تولید پلی پروپیلن از متانول نیز به دنبال تجاری سازی است و پلنت پایدار خواهد داشت.
ایران پترونت : برای صحت سنجی خریدار و فروشنده در بورس کالا چه اقدام های نظارتی انجام می شود؟
محمدی: برای برون رفت از نظام دلالی قیمت پایه بورس ، کف عرضه و کنترل عرضه توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی رصد می شود همچنین مبادی مصرف که خوراک دریافت می کنند کنترل می شود بعد متناسب با آن مجوز صادرات صادر می کنیم و تلاش داریم تا از دلالی جلوگیری کنیم. با این اختیارات و عناصر کنترل مناسبی در بورس داریم.
طهماسبی رییس دفتر توسعه صنایع پایین دست پتروشیمی : در بخش کف عرضه شرکت ملی صنایع پتروشیمی کنترل و نظارت دارد اما در مورد پروانه بهره برداری وزارت سمت صادر کننده مجوز است و نیازمند اراده جدی است ما در زمینه محصولاتی مانند PET, PVC, PP که گاهی در بازار با کمبود مواجه می شوند. با همکاری سامانه بهین یاب مصرف کنندگان این محصولات را رصد می کنیم تا با مشکلی در این زمینه مواجه نباشیم
تلویزیون صنعت نفت ایران: برای شتاب بخشی به طرح های فاز دوم عسلویه چه اقدامی صورت گرفته است؟
محمدی: شتاب برای تمام طرح ها وجود دارد و مدل پیگیری ما حضور در منطقه است و طرح های پتروشیمی رصد می شوند و از نزدیک بازدید و در جریان امور قرار می گیریم وزیر نفت هم در جلسات سه ماهانه ما شرکت می کند و پیگیر امور است.
خبرگزاری مهر: بعد از سانحه پتروشیمی بوعلی با وجود پرداخت هزینه از بیمه در حال حاضر در چه مرحله ای قرار دارد؟
بساق زاده: پتروشیمی بوعلی در حال حاضر بالای ۹۰ درصد در حال کار است و پاکسازی ها انجام شده و کوره و تاور در حال ساخت است و اوخر سال آینده وارد سرویس می شود.
پایگاه شما و اقتصاد: برنامه ای برای برند سازی مانند سابیک دارید؟
ما به عنوان یک نهاد دولتی سکانداری صنعت پتروشیمی را بر عهده داریم و با برندینگ موافق هستیم و تلاش داریم که تاب آوری صنعت بیشتر شود.
مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مورد انتخاب زمین طرح توسعه صنعت پتروشیمی در ماهشهر نیز گفت: در حال حاضر ۶ گزینه زمین در منطقه ماهشهر وجود دارد و بعد از بررسی به دو گزینه رسیدیم که تا پایان خرداد جمع بندی شده و منطقه نهائی در طرح توسعه ای منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر اعلام خواهد شد.