برای پیشروی در مرحله بعدی توسعه، بازیگران صنعت پتروشیمی چین نیاز دارند که مجموعه جدیدی از استراتژی ها را در پیش بگیرند.
بازار پتروشیمی چین که بالاترین نرخ رشد را دارد، بزرگترین بازار در این جهان از لحاظ میزان درآمد از سال 2011 بوده است، و نرخ رشد آن با فاصله نسبتا زیاد بقیه منطقه های جهان را پشت سر گذاشته است. اما اندازه بزرگ این بازار نباید به عنوان نشانه ای از ثبات در نظر گرفته شود. در مقابل، صنعت پتروشیمی چین در میانه یک روند انتقالی عمیق و پر سرعت قرار دارد.
ویژگی اصلی رشد صنعت پتروشیمی چین در دو دهه اخیر عبارتند از سرمایه گذاری سریع و رقابت فشرده و تقسیم شدن به تعداد بسیار زیادی از بخش های پتروشیمی. این به ویژه در مورد فناوری تولید در مقیاس بسیار بزرگ در دسترس بوده و در ضمن دسترسی به مواد اولیه و تامین مالی نیز بسیار آسان بوده است. این ترکیب باعث مازاد عرضه بسیار چشمگیر در بسیاری از بخش های پتروشیمی این کشور شده است.
اما اکنون بازار و صنعت پتروشیمی چین هر دو به سمت فاز جدیدی از توسعه حرکت می کنند. در این صنعت انتقال به سمت رشد تولید محصولات تخصصی شیمیایی وجود دارد، که منعکس کننده روند تقاضای مصرفی و افزایش میزان پیچیدگی محصولات تولید شده صنعتی در چین است، در حالی که ثبات در برخی بخش ها برقرار شده است.
همه این روندها به چشم انداز رشد ارزش در بخش هایی از این صنعت کمک می کنند. در عین حال، پول مورد نیاز برای سرمایه گذاری بسیار سخت به دست می آید، و دولت نیز مقررات محیط زیستی جدید و سخت تری را برای این صنعت وضع می کند. بنابراین، برای این که صنعت پتروشیمی چین به این مرحله جدید از توسعه دست پیدا کند، بازیگران این صنعت نیاز به این دارند که مجموعه جدیدی از استراتژی ها را به کار گیرند.
پویایی های جدید بازار پتروشیمی چین
بازار پتروشیمی چین در دو دهه گذشته همیشه نیمی از رشد بازار پتروشیمی جهان را بر عهده داشته است. افزایش نوسانات بازار از اواسط سال 2018، که مربوط به کاهش رشد اقتصادی این کشور و روابط تجاری ایالات متحده آمریکا و چین است، نااطمینانی های بیشتری به چشم انداز کوتاه مدت بازار اضافه می کند.
در حالی که انتظار می رود همزمان با کاهش نرخ رشد اقتصادی، نرخ رشد بازار پتروشیمی نیز کاهش یابد، انتظار ما این است که در میان مدت این نرخ رشد به طور چشمگیری مثبت شود. (نمودار 1)
نمودار 1- مقایسه نرخ رشد بازار پتروشیمی و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی چین، درصد
منبع: Asian Development Bank; China Petroleum and Chemical Industry Federation; Citigroup; Deutdche Bank; JPMorgan Chase; Merrill Lynch; UBS; World Bank; McKinsey analysis
پایه و اساس بزرگی که اکنون صنعت پتروشیمی چین داراست – در حدود 5/1 تریلیون دلار آمریکا فروش در سال 2017، که تقریبا بالغ بر 40 درصد از کل درآمد در صنعت پتروشیمی جهان را تشکیل می دهد- به این معنی است که در صورتی که نرخ رشد بسیار اندک باشد، رشد حجم مطلق فروش هنوز هم رقم بسیار قابل توجهی است.
برای اینکه این پتانسیل صنعت پتروشیمی چین را درک کنیم، در نظر بگیرید که با یک نرخ رشد 5 درصدی در سال، چین معادل کل فروش سالانه برزیل یا اسپانیا را به صنعت پتروشیمی جهان اضافه میکند. پیش بینی ها حاکی از این هستند که چین در دهه های آتی بیش از نیمی از رشد صنعت پتروشیمی جهان را به خود اختصاص خواهد داد، که این نشان دهنده اهمیت صنعت پتروشیمی این کشور است.
پنج روند مختلف تغییر پویایی های بازار پتروشیمی چین را به وجود می آورند. سه تا از این روندها باعث توسعه و افزایش تنوع در صنعت پتروشیمی این کشور می شوند، و دو تای دیگر محدودیت های جدیدی را وضع می کنند.
سیاست های صنعتی و روندهای مصرفی تقاضا برای محصولات شیمیایی تخصصی را افزایش می دهند
از آنجایی که سیاست اقتصادی چین بیشتر به سمت رشد ناشی از افزایش تقاضا حرکت می کند تا افزایش سرمایه گذاری –و در این مصرف، بیشتر به سمت مصرف کالاهای پیچیده حرکت می کند- نتیجه این خواهد بود که رشد بیشتری در تقاضا برای محصولات شیمیایی ایجاد خواهد شد.
به عنوان مثال، همین طور که بازار محصولات نهایی در بخش مراقبت های بهداشتی رشد می کند، احتمالا تقاضا برای محصولات پاک کننده تخصصی و افزودنی ها افزایش می یابد، همین طور تقاضا برای عطرهای گران تر نیز افزایش می یابد. به طور مشابه، روندهای مصرفی چینی ها فرصت های جدیدی را به جود خواهد آورد. برای مثال، رشد سریع سفارش آنلاین غذا احتمالا منجر به افزایش تقاضا برای مواد بسته بندی خواهد شد، که این امر هم به طور بالقوه تقاضا برای محصولات نوآورانه مانند پلیمرهای تجزیه پذیر را افزایش خواهد داد.
به طور همزمان سیاست «ساخت چین 2025» دولت چین تعدادی از صنایع های- تک را برای توسعه در اولویت قرار می دهد. این مسیر استراتژیک می تواند بازارهای نهایی خاص را تحریک کند، مانند بازار محصولات هوا فضا، وسایل الکترونیکی، وسایط نقلیه برقی، باتری ها که می توانند به نوبه خود فرصت هایی را برای توسعه تولید محصولات شیمیایی پیچیده در چین ایجاد نماید.
تولید خودروهای برقی را در نظر بگیرید: پیش بینی می شود که فروش خودروهای برقی در چین تا سال 2030 با نرخ رشد مرکب سالانه حدود 25 درصد افزایش یابد. در آن زمان، 12 درصد از کل خودروهای موجود در چین برقی خواهند بود، و این کشور بیش از نیمی از خودروهای برقی را در دنیا خواهد فروخت. سایر مثال ها می توانند شامل انواع رنگ و مواد جدیدی شوند که در قطارهای پرسرعت به کار میروند، و همچنین ترکیب های پیشرفته ای که برای توسعه صنعت هوا فضای این کشور مورد استفاده قرار می گیرند.
باز کردن درهای صنعت پتروشیمی به روی سرمایه گذاران جدید
تا قبل از سال 2015، صنعت پالایش نفت به عنوان صنعت استراتژیک ملی چین در نظر گرفته می شد که می بایست توسط شرکت های دولتی اداره شود. کراکرهای نفتی نیز تحت کنترل آنها بودند و شرکت های چند ملیتی فقط می توانستند 50 درصد سهام را در اختیار داشته باشند.
از آن زمان تاکنون، اگرچه سرمایه گذاری در صنایع پالایشی و بالادستی پتروشیمی به روی شرکت های چند ملیتی و فراتر از آن به روی شرکت های خصوصی باز شده است تا بتوانند به طور کامل همه عملیات مربوطه را اداره کنند.
بسیاری از شرکت های خصوصی به طور فزاینده ای بر روی صنایع بالادستی سرمایه گذاری می کنند تا بخش های مختلف تولید پتروشیمی و صنعت پتروشیمی چین را بازسازی کنند. تحلیل ما نشان میدهد که 9 پروژه در این صنعت وجود دارد که توسط بخش خصوصی حمایت می شوند که قرار است طبق برنامه ریزی انجام شده بیش از نیمی از 20 میلیون تن از ظرفیت جدید تولید اتیلن را در هر سال پوشش دهند.
برای مثال، مجتمع پتروشیمی هنگلی به سمت صنایع بالادستی پالایش نفت حرکت می کند تا منابع لازم برای تولید اسید ترفتالیک خالص و پلی استر را تامین کنند. به طور همزمان، تعدادی از شرکت های چند ملیتی برای سرمایه گذاری هایی که کاملا در اختیارشان باشد برنامه ریزی می کنند، که شامل یک مجتمع پتروشیمی ادغام شده توسط BASF و یک مجتمع پالایشی- پتروشیمی توسط اکسون موبیل می شود، که طبق اعلام انجام شده هر دوی آنها در ایالت گوانگ دانگ تاسیس خواهند شد.