آشپزخانه یکی از مهمترین بخش های یک خانه به حساب می آید،فضایی برای پخت و پز،شستن و نگهداری مواد غذایی و گاهی در صورت متناسب بودن فضا و ابعاد میتواند جایی برای غذا خوردن و یا حتی دور هم نشستن های کوچک باشد.امروزه با توجه به تغییر سبک زندگی افراد، آشپزخانه به عنوان قلب یک خانه است.فضایی با رفت و آمد زیاد که فرای داشتن لوازم پخت و پز و کابینت و مبلمان ،میتواند نقطه ی عطف،داشتن یک زندگی با نشاط و لذت بخش باشد.پس جانمایی لوازم،طراحی دکوراسیون داخلی و زیبایی فضا بسیار در زندگی و روحیه ساکنین خانه تاثیر گذار است.ما در این مطلب میخواهیم اصول جانمایی لوازم و مواردی را برای طراحی دکوراسیون این فضای مهم و حیاتی را برای شما بازگو کنیم.
تعریف آشپزخانه
آشپزخانه یکی از فضاهای اصلی خانه است که در آن فرایند پخت و پز،شستشو ونگهداری مواد خوراکی صورت می پذیرد.به طور کلی تا قرن هجدهم میلادی، فضای پخت و پز از اجزای اصلی معماری ساختمان محسوب نمی شد و معمولا غذا در اتاقکی به نام مطبخ در بیرون از خانه و مستقیما بر روی آتش پخت می شد. اما در اوایل قرن نوزدهم میلادی با ظهور پیشرفت های فنی، اختراع کوره، دیگ های بخار، لوازم برقی و همچنین یخچال و فریزر، معماری آشپزخانه و نحوه پخت غذا نیز متحول شد و آشپزخانه به بخش مهمی از ساختمان برای زندگی مدرن و راحت تبدیل شد.
شکل کلی آشپزخانه
آشپزخانه ها به دوصورت فضایی ،کاملا محصور و باز(open (در خانه ها دیده میشود.که بیشتر آشپزخانه ها ی امروزی با توجه به تغییر سبک زندگی و همچنین کوچک شدن خانه ها به صورت حالت دوم یا همان آشپزخانه های باز(open) دیده میشود.
آشپزخانه از دیدگاه عملکردی
آشپزخانه ها از دیدگاه عملکردی به سه بخش تقسیم میشوند که این بخش ها به طور کلی در تمام انواع آنها دیده میشود
1- بخش انبار و آماده سازی که دربرگیرنده کلیه قسمتهای نگهداری ظروف،یخچال،فریزر و…است.
2- بخش نظافت که شامل سینک ظرفشویی،لباسشویی و…می باشد.
3- بخش سرویس دهنده و پخت و پز که مشتمل بر اجاق گازوکابینت ظروف است.
مطابق موارد ذکر شده،یخچال،سینک ظرفشویی و اجاق گاز هر کدام محل دپوی مواد اولیه آشپزخانه،محل پردازش و آماده سازی ونهایتا جای پخت وپز مواد هستند و از آنجا که بیشترین وقت حول این سه بخش است،نزدیکی آنها به یکدیگر موجب سهولت کار گشته و از اتصال این سه بخش به یکدیگر،اصطلاحا مثلث کار بوجود می آید.
مثلث طلایی یا کار در آشپزخانه
یکی از گزینه‌های مهم برای چیدمان استاندارد آشپزخانه توجه ویژه به مثلثی موسوم به مثلث طلایی یا کار است که اهمیت زیادی دارد. این مثلث در واقع بین یخچال فریزر، سینک آشپزخانه و اجاق گاز به دست می‌آید؛ به این صورت که در هر گوشه از مثلث طلایی یخچال، اجاق گاز و سینک قرار می‌گیرد.
البته چیدمان در این بخش نیز استانداردهای خودش را دارد. به عنوان مثال بهترین محل قرارگیری یخچال فریزر نزدیک به ورودی آشپزخانه است و محل قرارگیری اجاق گاز باید در فضای آشپزی و نزدیک محل غذاخوری باشد. در نهایت با قرارگیری این دو وسیله در محل خود می‌توان مکان سینک را نیز در ضلع سوم این مثلث و در فضای کاربردی میان یخچال و اجاق گاز تعیین کرد.
البته ناگفته نماند در آشپزخانه‌های امروزی به ویژه آشپزخانه های کوچک شاید رعایت اصل مثلث طلایی خیلی هم ساده و باب میل ما نباشد.
اما باید توجه داشته باشیم که به عنوان مثال یخچال فریزر نباید در نزدیکی اجاق گاز یا محل قرارگیری سینک باشد؛ چرا که رطوبت و گرما روی یخچال تاثیر منفی خواهد داشت. اما اگر واقعا چاره‌ای نبود در نظر داشته باشید که حداقل یک متر فاصله میان یخچال فریزر و اجاق گاز یا سینک را رعایت کنید.
موضوع مهم دیگر این است که باوجود رعایت فاصله‌ی ۲ تا ۲٫۵ متری میان یخچال فریزر، اجاق گاز و سینک، باید این نکته را در نظر داشت که اجاق گاز به هیچ عنوان نباید نزدیک پنجره باشد و برای خروج دود و بوی غذا باید از هود استفاده کرد.
یکی از گزینه‌های مهم برای چیدمان استاندارد آشپزخانه توجه ویژه به مثلثی موسوم به مثلث طلایی است که اهمیت زیادی دارد. این مثلث در واقع بین یخچال فریزر، سینک آشپزخانه و اجاق گاز به دست می‌آید؛ به این صورت که در هر گوشه از مثلث طلایی یخچال، اجاق گاز و سینک قرار می‌گیرد.
کابینت
مهم ترین قسمت هر آشپزخانه ای کابینت های آن است، در حقیقت این کابینت است که مشخص کننده سبک طراحی آشپزخانه می باشد. کابینت ها در هر سبکی که انتخاب شوند، آشپزخانه نیز همان سبک را بخود می گیرد. کابینت های مدرن، مانند تمامی لوازم طراحی شده در سبک مدرن، ظاهری کاملا ساده و بدون کوچکترین جزئیات دارند برخلاف کابینت های کلاسیک که همراه با حاشیه های برامده و منبت کاری شده هستند.
درب کابینت های مدرن صاف و بدون هیچگونه برآمدگی است در صورتی که تنها یک خط باریک و کوچک، مرز بین کابینت ها را مشخص می کند.
طراحی کابینت و انتخاب دستگیره
نکته مهم در طراحی کابینت آشپزخانه مدرن، دستگیره ها هستند، این موضوع از چشم عده بسیار زیادی مخفی می ماند در صورتی که هیچ چیز مانند دستگیره های کابینت نمی تواند بر سبک طراحی یک آشپزخانه تاکید کند. دستگیره های مدرن ساده و خطوط مستقیم و صاف هستند و طول زیاد و عرض کمی دارند. به توصیه طراحان مدرن، هر چه طول دستگیره های کابینت بیشتر و بلندتر باشد، ظاهر آن مدرن تر خواهد بود.
بنابراین سعی کنید برای کامل شدن ظاهر کابینت های مدرن خود از دستگیره های کشیده و براق فلزی استفاده کنید.
انتخاب رنگ
رنگ در کابینت های مدرن تا حد زیادی سلیقه ای است اما بیشتر از رنگ های سرد در آشپزخانه های مدرن استفاده می شود. رنگ هایی مانند خاکستری، سفید و سایه های روشن از سبز، آبی و بنفش در دسته رنگ های سرد قرار می گیرند. شدت کم این رنگ ها باعث می شود اثری لطیف و آرامش بخش در فضا ایجاد کنند.
در کابینت های مدرن می توانید به میزان کمی از ترکیب رنگ ها نیز استفاده کنید مثلا ترکیب سفید و سبز خیلی خوب در آشپزخانه مدرن جواب می دهد. اگر هم خیلی از سرد بودن محیط خوشتان نمی آید اضافه کردن رنگ چوب یا همان قهوه ای روشن تا حد زیادی فضا را متعادل خواهد کرد.
برخی اندازه های استاندارد در اصول طراحی کابینت آشپزخانه
ارتفاع کابینت های بالایی :
باید با توجه به قد شخص تعیین شود اما معمولا بین ۵۰ تا ۹۰ سانتی متر می باشد.
ارتفاع کمدهای عمودی یا باکس ها:
معمولا بین ۱۸۰ تا ۲۲۰ سانتی متر می باشد البته این اندازه بسته به قد شخص و ارتفاع کف از سقف نیز دارد.
ارتفاع کابینت های پایینی:
معمولا بین ۷۰ تا ۷۵ سانتی متر است البته که قسمت پاخور هم به این میزان اضافه می شود و معمولا ارتفاعی به اندازه 8 تا 10 سانتیمتر را شامل می شود.
ارتفاع کانتر:
ارتفاع کانتر برای صرف غذا بین ۸۹ تا ۹۱ سانتی متر در نظر گرفته می شود.این ارتفاع مناسبی برای صرف غذا و یا حتی آماده سازی آن است.
عمق کابینت:
عمق کابینت برای کابینت‌های بالا و پایین میتواند متفاوت باشد. این عمق برای کابینت‌های پایین معمولاً در ارتفاع ۰٫۶ متری به پیشخوان می‌رسد . بااین‌حال، کابینت‌های بالا معمولاً کوچک‌تر از اتاقک‌های پایینتر ساخته میشوند و عمق ۰٫۳-۰٫۵ متر ایده ال محسوب میشود . این کابینت‌ها کوچک‌تر ساخته‌شده‌اند تا از برخورد سر، هنگام استفاده همان زمان از کابینت‌های بالا و پیشخوان آشپزخانه جلوگیری شود.
گرد آورنده: نیما پرویزی مریدانی