این مطالعه توسط موسسه آینده پژوهی کپنهاک (CIFS)[1] و به سفارش انجمن صنعت پتروشیمی اروپا (Cefic)[2] در سال 2018 انجام شده است. کسانی که در این نظرسنجی دلفی شرکت کرده اند حدود 195 نفر از متخصصان صنعت پتروشیمی و نیز سایر صنایع و نیز 92 نفر از دانشگاهیان و افراد عادی بوده اند. پنل انتخابی به خوبی در مطالعه دلفی مشارکت کردند تا جایی که بیش از 1300 نظر مختلف علاوه بر سوالات ضبط شده است.
هدف این مطالعه این بوده است که دیدگاه های متخصصان در مورد انتظارات مربوط به توسعه آتی در اقتصاد، مسایل ژئوپلیتیکی، جامعه، فناوری و محیط زیست جمع آوری شود. بر اساس فروض انتخابی در حدود 90 سوال مطرح شد که این سوالات به صورت آنلاین در اختیار پاسخ دهندگان قرار گرفت. نتایج به دست آمده در راستای فروض در نظر گرفته شده بود و این در مورد 67 درصد از سوالات صادق بود.
در این قسمت از گزارش تاثیر فناوری بر صنعت پتروشیمی جهان از نظر پاسخ دهندگان تا سال 2050 مورد بررسی قرار گرفته است. در سوال اول از پاسخ دهندگان پرسیده شده است که «تا سال 2050، آیا اتحادیه اروپا می تواند تضمین کند که مقررات مالی پایدار وجود خواهد داشت که از سرمایه گذاری در افزایش بهره وری کربن، کاهش آلاینده ها و نیز اقدامات مربوط به تعیین ارزش چرخه های اقتصادی حمایت کند؟»
به صورت کلی در مورد اینکه مقررات مربوط به تامین مالی پایدار باید از چنین سرمایه گذاری هایی حمایت کند، اتفاق نظر وجود دارد. اظهارنظرهایی که در حاشیه این سوال مطرح شده است نیز حاکی از این است که در مورد هماهنگی این حمایت در کل اتحادیه اروپا نیز اتفاق نظر وجود دارد، ضمن اینکه بر منافع حاصل از این اقدام در مورد نوآوری و اقتصاد نیز اجماع وجود دارد. اما در مورد اینکه چنین هماهنگی در همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا ایجاد شود نیز نااطمینانی های قابل توجهی وجود دارد.
نمودار 1- آیا اتحادیه اروپا قادر به تضمین حمایت از سرمایه گذاری در زمینه حمایت از مقررات تامین مالی پایدار است؟
منبع: European Chemical Industry Council (Cefic)
در سوال دوم از پاسخ دهندگان پرسیده شده است: «تا چه حد اعتقاد دارید که صنعت پتروشیمی اروپا قادر است انتظارات روزافزون در مورد معیارهای زیست محیطی، اجتماعی و دولتی را برآورده سازد؟ از 1 تا 5 نمره دهید. 1 به معنی کمترین میزان و 5 به معنی بالاترین میزان است.»
در پاسخ به این سوال اجماع نظر بسیار قوی وجود دارد و اکثر متخصصان بر این باورند که صنعت پتروشیمی اروپا توانمندی لازم برای برآوردن انتظارات روزافزون زیست محیطی، اجتماعی و دولت را دارد.
اظهارنظرهای مطرح شده در حاشیه پاسخ به این سوال نیز حاکی از این است که متخصصان به توانمندی های صنعت پتروشیمی اطمینان دارند زیرا این توانمندی ها در یک بستر تاریخی همواره توانسته اند چنین انتظاراتی را برآورده کنند و این صنعت همواره از این نظر پیشرو بوده است.
اگرچه برخی از مفسران و تحلیل گران نیز معتقدند که ضرورت وجود یک چارچوب منسجم و قوی احساس می شود تا صنعت پتروشیمی بتواند نقش پیشروی خود را همچنان حفظ نماید.
نمودار 2- از 1 تا 5، به توانمندی صنعت پتروشیمی اروپا برای برآوردن انتظارات روزافزون در مورد محیط زیست، مسایل اجتماعی و دولت چه نمره ای می دهید؟
منبع: European Chemical Industry Council (Cefic)
سوال سومی که از پاسخ دهندگان پرسیده شده است این است که: «تا سال 2050، احتمال دارد که کدامیک از فناوری های پیشرفته تاثیر قابل توجهی بر آینده صنعت پتروشیمی داشته باشد؟ نسل جدید رآکتورهای شکاف هسته ای»
متخصصان صنعت پتروشیمی که در پنل دلفی شرکت کرده بودند، احتمال خیلی بالایی را برای تاثیر زیاد رآکتورهای نسل جدید شکاف هسته ای در آینده صنعت پتروشیمی محتمل ندانسته اند.
این نتیجه با یافته های قبلی در گزارش پیش بینی آینده صنعت پتروشیمی که در آن این فرضیه مطرح و مورد قبول واقع شده بود که انرژی هسته ای به شکل فناوری مدرن شکاف هسته ای، در تقاضا برای برق کم کربن نقش مهمی را ایفا خواهد کرد، در تناقض است.
همچنین درصد قابل توجهی از پاسخ دهندگان این طور پاسخ داده اند که آنها نمی دانند که آیا می توان اصولا چنین نقشی را برای یک فناوری هسته ای در نظر گرفت یا خیر. این شکل پاسخ دهی حاکی از این است که در مورد این موضوع سطح بالایی از نااطمینانی وجود دارد.
نمودار 3- تا سال 2050 چقدر احتمال دارد که نسل جدید رآکتورهای شکاف هسته تاثیر قابل توجهی بر صنعت پتروشیمی بگذارد؟
منبع: European Chemical Industry Council (Cefic)
در سوال چهارم از پاسخ دهندگان پرسیده شده است: « تا سال 2050، احتمال دارد که کدامیک از فناوری های پیشرفته تاثیر قابل توجهی بر آینده صنعت پتروشیمی داشته باشد؟ رآکتورهای توریوم»
متخصصان صنعت پتروشیمی در مورد احتمال تاثیر رآکتورهای توریوم بر صنعت پتروشیمی تا سال 2050 به طور قابل توجهی ابراز نااطمینانی کرده اند.
این نتایج با فرضیه های در نظر گرفته شده همخوانی زیادی داشت. حتی با وجود اینکه فناوری توریوم در حال حاضر بسیار ساده و در مراحل اولیه است، اما پرسیدن این سوال بسیار مهم بود، زیرا انتظارات زیادی در مورد تولید برق کم کربن تا نیمه قرن حاضر وجود دارد.
سوال پنجمی که از مخاطبان پرسیده شده است نیز به این شکل است: «تا سال 2050، احتمال دارد که کدامیک از فناوری های پیشرفته تاثیر قابل توجهی بر آینده صنعت پتروشیمی داشته باشد؟ رآکتورهای ترکیبی»
پنل دلفی که در آن متخصصان صنعت پتروشیمی حضور دارند حاکی از این است که به احتمال بسیار زیاد رآکتورهای ترکیبی منبع تامین انرژی تا سال 2050 نخواهند بود.
نمودار 4- تا سال 2050 چقدر احتمال دارد که نسل جدید رآکتورهای توریوم تاثیر قابل توجهی بر صنعت پتروشیمی بگذارد؟
منبع: European Chemical Industry Council (Cefic)
نمودار 5- تا سال 2050 چقدر احتمال دارد که نسل جدید رآکتورهای ترکیبی تاثیر قابل توجهی بر صنعت پتروشیمی بگذارد؟
منبع: European Chemical Industry Council (Cefic)
انتظار می رود که معرفی موفقیت آمیز فناوری های ترکیبی چالش های بنیادی در مورد عرضه انرژی و کاهش انتشار آلاینده ها را حل و فصل کند.
با وجود سرمایه های هنگفتی که برای تحقیق و توسعه در مورد رآکتورهای ترکیبی صرف شده است، نتایج به دست آمده از این نظرسنجی، با نتایج قبلی در گزارش پیش بینی آینده صنعت پتروشیمی همخوانی دارد و به احتمال بسیار زیاد این نوع رآکتورها تاثیر چندانی بر آینده صنعت پتروشیمی نخواهند داشت.
[1] Copenhagen Institute of Futures Studies (CIFS)
[2] European Chemical Industry Council (Cefic)