این مطالعه توسط موسسه آینده پژوهی کپنهاک (CIFS)[1] و به سفارش انجمن صنعت پتروشیمی اروپا (Cefic)[2] در سال 2018 انجام شده است. کسانی که در این نظرسنجی دلفی شرکت کرده اند حدود 195 نفر از متخصصان صنعت پتروشیمی و نیز سایر صنایع و نیز 92 نفر از دانشگاهیان و افراد عادی بوده اند. پنل انتخابی به خوبی در مطالعه دلفی مشارکت کردند تا جایی که بیش از 1300 نظر مختلف علاوه بر سوالات ضبط شده است.
هدف این مطالعه این بوده است که دیدگاه های متخصصان در مورد انتظارات مربوط به توسعه آتی در اقتصاد، مسایل ژئوپلیتیکی، جامعه، فناوری و محیط زیست جمع آوری شود. بر اساس فروض انتخابی در حدود 90 سوال مطرح شد که این سوالات به صورت آنلاین در اختیار پاسخ دهندگان قرار گرفت. نتایج به دست آمده در راستای فروض در نظر گرفته شده بود و این در مورد 67 درصد از سوالات صادق بود.
در این قسمت از گزارش تاثیر فناوری های پیشرفته بر صنعت پتروشیمی جهان از نظر پاسخ دهندگان تا سال 2050 مورد بررسی قرار گرفته است. در سوال اول از پاسخ دهندگان پرسیده شده است که «تا سال 2050، کدام یک از فناوری های پیشرفته بیشترین تاثیر را بر صنعت پتروشیمی جهان خواهد گذاشت؟ محاسبات فوق سریع»
همان طور که در نمودار 1 مشاهده می کنید، محاسبات فوق سریع به عنوان یکی از فناوری های پیشرفته، از دید پاسخ دهندگان از عوامل اساسی و مهم در آینده صنعت پتروشیمی بوده است.
توزیع پاسخ های به دست آمده نشان می دهد که انتظارات مشخصی وجود دارد که بر اساس آنها هیچ پیشرفتی در صنعت و زنجیره ارزش نمی تواند بدون کمک محاسبات فوق سریع حاصل شود.
نمودار 1- تاثیر فناوری پیشرفته «محاسبات فوق سریع» بر صنعت پتروشیمی تا سال 2050
منبع: European Chemical Industry Council (Cefic)
در سوال دوم از پاسخ دهندگان پرسیده شده است «تا سال 2050، کدام یک از فناوری های پیشرفته بیشترین تاثیر را بر صنعت پتروشیمی جهان خواهد گذاشت؟ محاسبات کوانتومی»
همان طور که در نمودار 2 مشاهده می شود، پاسخ دهندگان بر این باور بوده اند که محاسبات کوانتومی نیز به احتمال بسیار زیاد تاثیر چشمگیری بر صنعت پتروشیمی جهان تا سال 2050 خواهد داشت.
توزیع به دست آمده از پاسخ های داده شده به این سوال حاکی از این است که در مورد تاثیر این فناوری بر صنعت پتروشیمی جهان نیز انتظارات مثبتی وجود دارد. این نتیجه را باید با نتایج به دست آمده در سوال قبل (یعنی محاسبات فوق سریع) در نظر گرفت. به احتمال بسیار زیاد محاسبات کوانتومی یکی از فناوری های پیشرفته ای خواهد بود که در دهه 2050، محاسبات فوق سریع را ممکن می سازد.
نمودار 3 نیز پاسخ های ارائه شده توسط شرکت کنندگان پنل دلفی به سوال «تا سال 2050، کدام یک از فناوری های پیشرفته بیشترین تاثیر را بر صنعت پتروشیمی جهان خواهد گذاشت؟ مواد دو بعدی (گرافین، فولرین و غیره»
نمودار 2- تاثیر فناوری پیشرفته «محاسبات کوانتومی» بر صنعت پتروشیمی تا سال 2050
منبع: European Chemical Industry Council (Cefic)
نمودار 3- تاثیر فناوری پیشرفته « مواد دو بعدی (گرافین، فولرین و غیره» بر صنعت پتروشیمی تا سال 2050
منبع: European Chemical Industry Council (Cefic)
همان طور که در نمودار 3 مشاهده می کنید، اکثریت ضعیفی از پاسخ دهندگان بر این باورند که مواد پیشرفته 2 بعدی احتمالا تا سال 2050 تبدیل به واقعیت خواهند شد، که تاثیر چشمگیری بر صنعت پتروشیمی خواهند گذاشت.
اگرچه، بخش قابل توجهی از پاسخ دهندگان پنل دلفی در مورد این موضوع اظهار نااطمینانی کرده اند. روی هم رفته، نتایج به دست آمده از سوال دوم و سوم نیاز به باز داوری دارد.
در سوال چهارم نیز تاثیر نوع دیگری از فناوری های پیشرفته بر صنعت پتروشیمی مورد سوال واقع شده است. در این سوال از پاسخ دهندگان پرسیده شده است: «تا سال 2050، کدام یک از فناوری های پیشرفته بیشترین تاثیر را بر صنعت پتروشیمی جهان خواهد گذاشت؟ ویرایش ژنوم ها»
نمودار 4- تاثیر فناوری پیشرفته « ویرایش ژنوم ها» بر صنعت پتروشیمی تا سال 2050
منبع: European Chemical Industry Council (Cefic)
شرکت کنندگان در پنل دلفی بر این باور هستند که به احتمال بسیار زیاد ویرایش ژنوم ها تاثیر قابل توجهی بر صنعت پتروشیمی خواهد گذاشت، اما پاسخ های مثبت به این سوال کمتر از سطح اجماع عمومی است.
نتایج به دست آمده از این سوال احتمالا حاکی از این است که پاسخ دهندگان تاثیر بالقوه ویرایش ژنتیکی را بر صنعت پتروشیمی تشخیص داده اند اما مطمئن نبوده اند که میزان این اثرگذاری بسیار اندک بوده است. احتمالا تاثیر این تحول زمانی است که فناوری زیستی نقش مهمی در فناوری بنیادی تولیدی را بازی می کند.
در سوال پنجم نیز تاثیر فناوری پیشرفته هوش مصنوعی بر صنعت پتروشیمی مورد سوال قرار گرفته است و از پاسخ دهندگان پرسیده شده است که به نظر آنها این فناوری تا سال 2050 چگونه صنعت پتروشیمی جهان را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
نمودار 5- تاثیر فناوری پیشرفته « هوش مصنوعی» بر صنعت پتروشیمی تا سال 2050
منبع: European Chemical Industry Council (Cefic)
همان طور که در نمودار 5 مشاهده می شود، به صورت واضح اجماع عمومی وجود دارد که هوش مصنوعی صنعت پتروشیمی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
با توجه به گسترش نسبتا محدود هوش مصنوعی در صنعت پتروشیمی تاکنون، به نظر می رسد که اجماع عمومی در این مورد بسیار قوی است.
در سوال ششم از پاسخ دهندگان پرسیده شده است: «تا سال 2050، کدام یک از فناوری های پیشرفته بیشترین تاثیر را بر صنعت پتروشیمی جهان خواهد گذاشت؟ تولید محصولات 3 بعدی»
نمودار 6- تاثیر فناوری پیشرفته « تولید محصولات 3 بعدی» بر صنعت پتروشیمی تا سال 2050
منبع: European Chemical Industry Council (Cefic)
اکثریت قریب به اتفاق پاسخ دهندگان پنل دلفی معتقدند، تولید محصولات 3 بعدی به عنوان یک فناوری پیشرفته تاثیر چشمگیری بر صنعت پتروشیمی خواهد گذاشت.
مشابه سوالات قبل در مورد فناوری های پیشرفته، جواب فوق حاکی از انتظارات مثبت پنل دلفی در مورد تاثیر این فناوری بر صنعت پتروشیمی دارد.
در سوال آخر از پنل دلفی پرسیده شده است: «تا سال 2050، کدام یک از فناوری های پیشرفته بیشترین تاثیر را بر صنعت پتروشیمی جهان خواهد گذاشت؟ بازیافت مواد شیمیایی»
همان طور که در نمودار 7 مشاهده می کنید، بازیافت مواد شیمیایی به عنوان یک فناوری پیشرفته به شدت مورد توجه پاسخ دهندگان قرار گرفته است.
این نتیجه با نتایج قبلی در مورد نظرسنجی در مورد تاثیر بازیافت و اقتصاد چرخه ای بر صنعت پتروشیمی همخوانی دارد.
نمودار 7- تاثیر فناوری پیشرفته « بازیافت مواد شیمیایی» بر صنعت پتروشیمی تا سال 2050
منبع: European Chemical Industry Council (Cefic)
[1] Copenhagen Institute of Futures Studies (CIFS)
[2] European Chemical Industry Council (Cefic)