توسعه صنایع نفت و گاز با توجه به الزامات بازار داخلی، شرایط داخلی و سهم و نقش هر یک از محصولات نهایی از صنایع یاد شده در اقتصاد ایران، منطقه و جهان در برنامه ششم توسعه دولت سرلوحه برنامه های مسئولان و برنامه ریزان نفت قرار داشته است . در این میان صنایع پتروشیمی که سبب ایجاد ارزش افزوده امکان صدور آسان و به حرکت درآوردن صنایع پایین دست و مرتبط موقعیت ویژه ای دارد.
سهم ایران در تولید محصولات پتروشیمی در جهان و خاورمیانه در حال افزایش است این در حالی است که صنعت پتروشیمی ایران با چالش های بسیاری از جمله مسئولان زیست محیطی روبرو است. سوالی که در این میان پیشرو می باشد این است : ایران چه مزیتهایی در صنایع پتروشیمی دارد و با توجه به گسترش این صنعت با چه چالش های از جمله زیست محیطی روبرو است و برای رهایی از آن چه راهکارهایی را در پیش می گیرد.
بخشی از اقتصاد هر کشور که ظرفیت بالقوه بیشتری برای رشد و توسعه داشته باشد مزیت نسبی آن کشور به شمار می رود و می تواند پله ای برای پیشرفت و توسعه کل اقتصاد آن کشور باشد.پس کشف، شناخت و بکارگیری هرچه بیشتر مزیتها و توانایی های هر کشور ضامن تحقق توسعه اقتصادی آن کشور است.
از شمار مزیتهای نسبی ایران در صنعت پتروشیمی دسترسی به منابع غنی گاز و میعانات گازی با قیمت رقابتی مناسب در جهان است . دسترسی به آبهای بین المللی، سواحل برای ساخت بنادر صادراتی، تجربه کافی، شرایط آب و هوای مناسب، قرار گرفتن منابع گازی، خوراک پتروشیمی در سواحل خلیج فارس و موقعیت ویژه جغرافیایی به لحاظ نزدیکی به بازاردهی آسیا از جمله چین، هند و اروپا از طریق ترکیه از جمله دیگر مزیتهای رقابتی ایران به حساب می آید.
در نگاهی گذرا به صنعت پتروشیمی در کشور به این نکته دست می یابیم که شرکت ملی صنایع پتروشیمی در راستای توسعه پایدار، رشد اقتصادی و اشتغالزایی مولد، اقدام به گسترش همه جانبه این صنعت استراتژی کرده است.
محصولات متنوع این صنعت به عنوان مواد اولیه در هزاران کارگاه و کارخانه صنایع پایین دستی مصرف دارد با بررسی بحران زیست محیطی در جهان مانند از بین رفتن لایه ازن، گرم شدن زمین، تغییرات آب و هوایی ، تخریب جنگل ها و رودخانه ها و آلودگی هوا در می یابیم که توسعه صنعت بدون توجه به زیست محیط سبب بحران آن شده است. در این مقوله چاره ای جز رعایت ضوابط و استانداردها برای کاهش نگرانی ها و مشکلات وجود ندارد. در همین حال در جهت رفع معضل های زیست محیطی ، مجتمع های پتروشیمی و توسعه ارتباط با این صنعت با مراکز علمی ، انجام پژوهش های زیست محیطی در رأس فعالیت های این شرکت قرار داده شده است این پژوهش ها روی اصلاح فرآیندها ، کاهش دور ریزها، تصفیه آب و فاضلاب، کنترل آلودگی هوا و صوت متمرکز شده است. هر یک از این مناطق دارای ایستگاه محیط زیست بوده که کنترل کامل وضعیت زیست محیطی وظیفه اندازه گیری مستمر آلاینده ها را بر عهده دارد و به صورت یک آزمایشگاه مجهز و مرجع به کلیه صنایع مستقر در این مناطق برای آزمایش های لازم ارائه خدمت می کند.
ایوب بنوی - مدیر مسئول نشریه الکترونیکی پیام پتروشیمی