به گزارش خبرنگار نیپنا، CSR یا Corporate Social Responsibility به معنای مشارکت آگاهانه و داوطلبانه شرکتها در فعالیتهایی است که به بهبود اجتماعی و حفاظت از محیط زیست منجر میشوند و این فعالیتها میتوانند شامل فعالیتهای حرفهای و سرمایهگذاریهای اجتماعی باشند.
متناسب بودن اقدامهای حوزه مسئولیتهای اجتماعی با تأثیرات صنعت بر محیط پیرامون، حرکت به سمت مستقلسازی و توانمندسازی جوامع محلی، لزوم تدوین برنامه راهبردی مسئولیتهای اجتماعی شرکت بهصورت سالانه و اعلام آن در گزارش پایداری، خلق ارزش مشترک با جوامع محلی و استفاده از تسهیلگران محلی از اولویتهای وزارت نفت در حوزه مسئولیتهای اجتماعی است.
در این راستا طی سال های اخیردر شرکت ملی صنایع پتروشیمی تلاش شده است در زمینه مسئولیت اجتماعی عملکردی منسجمتر و همسو با نیاز واقعی محیط پیرامونی نهادینه شود و در این میان نقش شرکتهای فعال در حوزه صنعت و مسئولان جوامع محلی برای شناسایی نیازمندیهای واقعی و رفع کمبودها بسیار مهم است تا سرانجام جوامع محلی از این اقدامها بهرهمند شوند.
در شرکت ملی صنایع پتروشیمی براساس نظامنامه ابلاغی از سوی وزارت نفت و نشستهای برگزار شده، وظایف شرکتها در حوزه مسئولیت اجتماعی شفاف ذکر شده است و شورای عالی مسئولیت اجتماعی صنعت پتروشیمی که متشکل از معاون وزیر، اعضای هیئت مدیره و مدیران هلدینگهای صنعت پتروشیمی و مدیرعامل دو شرکت سازمان منطقه ویژه و پتروشیمی پارس بهعنوان رؤسای شوراهای راهبردی در دو منطقه ماهشهر و عسلویه درباره سیاستگذاری و تعیین خطمشی حوزه CSR صنعت پتروشیمی اقدام و بر اجرای آن نظارت میکنند.
مسئولیت پذیری و پاسخگویی
مسئولیت اجتماعی، تدابیر و رفتارهای تجاری در حوزه های کارگری، مصرف کننده ها، حمایت های زیست محیطی، حقوق بشر، ضوابط رفتاری اخلاقی و اطاعتپذیری، فعالیت های اجتماعی و خیرخواهی شرکتی را شامل می شود.
در واقع، توسعه و اجرای تدابیر و راهبرد های این حوزه ها، ابعاد کلیدی مسئولیت اجتماعی شرکت را تشکیل می دهد. مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکت ها، این اجزاء را به هم وصل می کند و فعالیت ها را حول یک چارچوب خاص سازمان می دهدکه حمایت کننده تجارت و تقویت کننده گفتگو با ذی نفعان اصلی باشد و در قبال هریک از این حوزه ها نیز مسئولیت پذیر و پاسخگو باشد.
با فعالیت هر شرکت در جامعه سودی نصیب این شرکت ها می شود که ناشی از حضور و فعالیت آنها در منطقه حوزه فعالیتشان است. این فعالیت در نوع خود می تواند مشکلاتی برای محیط زیست ایجاد کند از مصرف کاغذ بیشتر که منجر به قطع درختان افزون تر می شود تا آلودگی های صنعتی و ... .
کسبوکار مسئولانه همراه با تولید ثروت
شرکت ملی صنایع پتروشیمی روند توسعه پرشتاب کسب و کار خود را در دو منطقه عسلویه و ماهشهر پی ریزی کرده است. مناطقی که کمتر توسعه یافته بودند و با حضور این صنعت در تمام ابعاد اجتماعی دچار تغییر شدند. گسترش مناسبات منطقه ای، فراهم کردن زمینه حضور اقوام و فرهنگ های مختلف تنها بخشی از این تغییرات است که البته متناسب با نوع فعالیت هر شرکت متفاوت است.
ایجاد رابطه برد- برد
با توجه به عدم رشد متوازن سرعت توسعه این صنعت با نظام اداری، قضایی و انتظامی در مناطق کمتر توسعه یافته، صنعت پتروشیمی با تلاش خود بار توسعه این مجموعه ها را هم به دوش کشید تا برای حجم زیاد کارمندان این صنعت که قرار بود به عنوان نیروی کار در این مناطق ساکن شوند امکانات زندگی را فراهم آورند. سرعت توسعه پتروشیمی چنان زیاد بود که تاب متوقف ماندن برای تصویب قوانین و توسعه ساختارهای اداری و قضایی و انتظامی را نداشت و خود هزینه توسعه این نهادها را می پرداخت.
خلق ارزش مشترک جامعه و سازمان
شرکت ملی صنایع پتروشیمی با هدف ایجاد خلق ارزش مشترک جامعه با سازمان در دو منطقه عسلویه و ماهشهر با محوریت شرکت های عملیات غیر صنعتی ماهشهر و شرکت های عملیات غیر صنعتی پازارگاد منطقه عسلویه اقدام به تشکیل شورای راهبردی مدیران عامل منطقه پارس جنوبی و شورای راهبردی عملیات غیر صنعتی شرکتهای پتروشیمی منطقه ماهشهر نمود. این شوراها می توانند مسئولیت و مدیریت ایفای نقش اجتماعی شرکت ها را بر عهده بگیرد و ضمن شناسایی اولویت های هر منطقه زمینه را برای وظایف شرکت ها به صورت جمعی فراهم کند.
با درنظر گرفتن پارامترهای مختلف مانند تعداد کارکنان، میزان آلایندگی، میزان درآمد و بسیاری شاخص های دیگر می توان سهم هر شرکت را در ایفای مسئولیت های اجتماعی مشخص کرد.
با این الگو می توان زمینه مدیریت بهتر و حضور موثرتر شرکت های پتروشیمی را در مناطق اجتماعی خود و ایفای مسئولیت ویژه هر شرکت فراهم کرد.
آثار مثبت رعایت مسئولیتهای اجتماعی بر عملکرد و موفقیت سازمان
اخلاق بر فعالیت انسانها تأثیر قابل توجهی دارد و لازمه عملکرد مناسب، تعهد و مسئولیتپذیری کارکنان است. صاحبنظران باور دارند که اگر کارکنان بر این باور باشند که با آنان رفتاری عادلانه و منصفانه میشود، شاید تمایل بیشتری داشته باشند که بار (کاری) بیشتری را تحمل کنند. همچنین، مدیریت ارزشهای اخلاقی در محیط کار، موجب مشروعیت اقدامات مدیریتی شده، انسجام و تعادل فرهنگ سازمانی را تقویت می کند، اعتماد در روابط بین افراد و گروهها را بهبود میبخشد و با پیـروی بیشتر از استانداردها، موجب بهبــود کیفیت محصولات و در نهایت افزایش سود سازمان میشود.
گرچه حاکمیت اخلاق کار بر سازمان، منافع زیادی برای سازمان از بعد داخلی از جنبههای بهبود روابط، افزایش جو تفاهم و کاهش تعارضات، افزایش تعهد و مسئولیتپذیری بیشتر کارکنان، افزایش چندگانگی و کاهش هزینههای ناشی از کنترل دارد ولی از دیدگاه مسئولیت اجتماعی نیز از راه افزایش مشروعیت سازمان و اقدامات آن، التزام اخلاقی در توجه به اهمیت ذینفعان، افزایش درآمد، سودآوری و بهبود مزیت رقابتی، و... توفیق سازمانی را تحت تأثیر قرار میدهد.
وزیر نفت: سند مسئولیت اجتماعی صنعت نفت تدوین میشود
بیژن زنگنه وزیر نفت با تدوین سند مسئولیت های اجتماعی صنعت نفت ، در واقع اینبخش را برای سال ها و شاید دولت های آینده نیز ریل گذاری کرد. او در پنجمین همایش مسئولیت اجتماعی صنعت نفت گفت: «سند مسئولیت اجتماعی صنعت نفت» جمعبندی فعالیتهای صنعت نفت در بازه زمانی هفت تا هشت سال اخیر (دولتهای یازدهم و دوازهم) در زمینه مسئولیت اجتماعی خواهد بود و برای آینده و دولت بعدی ریلگذاری میشود.
وی تأکید کرد: مسئولیت اجتماعی از بخشهای جدیدی بهشمار میآید که صنعت نفت به آن ورود کرده است و دستاوردهای صنعت نفت در این زمینه، با پشتکار دکتر طالبیان (مشاور اجتماعی وزیر نفت) خوشبختانه امروز با هشت سال گذشته بسیار تفاوت دارد.
زنگنه تصریح کرد: موضوع مسئولیت اجتماعی در صنعت نفت، یک نهاد مسئول مشاورت اجتماعی در سطح وزارتخانه دارد و در شرکتها نیز باید همین رویه برقرار باشد، اما در بعضی از موارد دیده میشود که در شرکتها، این بخش فقط تبدیل به یک ستاد و سمت با گریدهای بالا میشود، در حالی که شرایط نباید اینگونه باشد، سنجش صلاحیت و توانمندی افراد برای فعالیت در این زمینه الزامی است و باید اطمینان یابیم که این افراد میتوانند ما را رشد دهند و تکمیلکننده زنجیره باشند.
زنگنه پیشنهاد اختصاص ۴ درصد از اعتبارات پروژههای بزرگ نفتی برای طرحهای عمرانی و ایفای مسئولیتهای اجتماعی را ابتکاری نو و موفق در صنعت نفت برشمرد و گفت: این طرح با استقبال بسیار خوبی روبهرو شد و امیدواریم بهعنوان الگو در دیگر سازمانها مدنظر قرار گیرد که البته در اجرای آن باید تلاش کنیم مطالعات کارشناسی دقیقی انجام شود که بدون مطالعه هزینه کنیم.
تاکید معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی بر لزوم توجه به مسئولیت اجتماعی
بهزاد محمدی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی هم در پنجمین همایش مسئولیت اجتماعی صنعت نفت با اشاره به مدل تعالی مسئولیت اجتماعی اظهار کرد: در پایینترین سطوح هربنگاه اقتصادی، مسئولیتهای اقتصادی و پس از آن مسئولیتهای قراردادهای و حقوقی قرار دارد و هر بنگاه میتواند با توجه به این سه عنصر ادامه حیات دهد که در یک سیر تکاملی و ارتقا یافته، بحث توجه به مسئولیتهای اخلاقی، مسئولیتهای بشردوستانه و خیرخواهانه را داریم و درگام بعدی به مسئولیت اجتماعی میرسیم.
وی افزود: زمانی یک مدل تعالی مسئولیت را برای یک سازمان عملی شده تلقی میکنیم که مسئولیت اجتماعی به بخشی از استراتژی آن سازمان و بنگاه تبدیل شود و در بدنه راهبردی آن سازمان فارغ از فشارهای حاکمیتی و محلی قرار گیرد.
معاون وزیر نفت با بیان اینکه در مسئولیت اجتماعی و پایداری همیشه بین ذینفع داخلی و خارجی، مهمترین ارگان در تماس با یک شرکت، جامعه است، ادامه داد: به طور معمول شرکتها از عوامل انسانی، محیط زیست و زیرساختهای جامعه به منظور ارتقای برند خود استفاده میکنند که هرچه این منابع سالمتر و با کیفیتتر باشد ارتقای برند بهتر صورت میگیرد و آن شرکت برند معتبرتری پیدا میکند و در این رابطه دوسویه، آن شرکت میتواند به محیط اطراف خود اعتبارسازی کند و با این رابطه دوطرفه توسعه پایدار در آن محیط قابل شکلگیری خواهد بود.
معاون وزیر نفت در بحث ارزشآفرینی با بیان اینکه مهمترین قدمهای مسئولیت اجتماعی زمانی میتواند برداشته شود که به فکر خلق توسعه باشیم، اظهار کرد: در گامهای بعدی در صنعت پتروشیمی، شاهد افزایش ارزشافزوده قابل توجهی هستیم زیرا این صنعت با استفاده از خوراکهای خام، با توسعه صنعت به سمت تولید محصولات با ارزش حرکت میکند.
محمدی با اشاره به اینکه مدل مدیریتی مسئولیت اجتماعی در شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز مشابه شرکتهای اصلی وزارت نفت است، افزود: این شرکت در چهار کارگروه اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و منابع انسانی در شوراهای راهبردی عسلویه و ماهشهر و سایر مناطق، مسئولیت اجتماعی را در مناطق مختلف پیادهسازی میکند.
پتروشیمی همت؛ طرح زیست محیطی
محمدی در مورد عملکرد محیط زیستی و مقابله با تغییر اقلیم و کاهش انتشار CO2 در صنعت پتروشیمی گفت: کاهش سالانه 418 هزار تن در پتروشیمی شیراز، 40 هزار تن در پتروشیمی کرمانشاه، 150 هزار تن در پتروشیمی مارون و 435 هزار تن در پتروشیمی رازی محقق شده است.
وی با اشاره به اینکه طرح پتروشیمی همت نیز در منطقه پارس جنوبی در دست بررسی است که به زودی اجرا می شود و از CO2 موجود چه در پالایشگاه و چه در پتروشیمی منطقه استفاده و با شبکههای جمعآوری CO2 و ترکیب با گاز آمونیاک اوره تولید کرده و این طرح کاملا زیست محیطی است، اظهار کرد: عملیات طراحی مهندسی این طرح از سوی شرکتهای خارجی انجام شده و دانش فنی از شرکتهای اروپایی اخذ شده و امیدواریم در سالهای آتی شاهد اجرایی شدن این طرح مهم برای مردم منطقه باشیم.
اهمیت مسئولیت اجتماعی همسو با توسعه صنعت
سیدامیر طالبیان مشاور اجتماعی وزیر نفت در پنجمین همایش مسئولیت اجتماعی عنوان کرد: باید به این مسئله واقف بود که هر فعالیت و اقدام عامالمنفعهای که از جانب شرکتهای اصلی و فرعی فعال در حوزه صنعت نفت و گاز انجام میشود، نمیتوان عنوان مسئولیت اجتماعی را برای آن در نظر گرفت.
وی با بیان اینکه این همایش درصدد است شرکتها و سازمانهای فعال در صنعت نفت کشور نسبت به مقوله مسئولیت اجتماعی شناخت جامعی پیدا کنند و با گزارشدهی پیرامون اقدامهای انجامشده در مسیر توسعه اجتماعی و محیطی گام بردارند، افزود: گزارشهای پایداری ارائه شده از بلوغ سازمانی نشأت گرفته است و از استاندارد و چارچوب خاصی تبعیت میکند.
برگزیدگان همایش مسئولیت اجتماعی صنعت نفت
در پایان پنجمین همایش مسئولیت اجتماعی صنعت نفت، از شرکتهای برتر در دو بخش ارائه «گزارش پایداری» و «فعالیت در بخش مسئولیت اجتماعی (CSR)» قدردانی شد.
در بخش بهترین گزارشهای پایداری لوح سپاس به همراه تندیس طلایی به سه شرکت پالایش گاز فجر جم، پالایش نفت تهران و پتروشیمی مبین اهدا شد.
لوح سپاس به همراه تندیس نقرهای به سه شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس، گاز استان هرمزگان و گاز استان اصفهان اهدا شد.
در بخش بهترین اقدامهای مسئولیت اجتماعی در حوزه کارکنان شرکت پتروشیمی زاگرس برای «ارتقای وضع مدیریت بحران از طریق اجرای پروژه الگوسازی و تجزیه و تحلیل پیامدهای مخاطرهها» لوح سپاس به همراه تندیس طلایی گرفت.
لوح سپاس به همراه تندیس نقرهای به شرکت گاز استان بوشهر برای «طرح مطلوب توازن کار و زندگی کارکنان شرکت در حوزه جامعه» اهدا شد.
لوح سپاس به همراه تندیس طلایی به شرکت نفت و گاز غرب به دلیل «اقدامها در قبال جوامع عشایری و روستایی و همزیستی ایل راه و نفت راه» اعطا شد.
شرکت پالایش گاز بید بلند برای «مجموعه اقدامهای تأمین تدارکات محلی و ثبت ۳۰۰ شرکت و مرکز خرید در سامانه خرید وزارت نفت» لوح سپاس به همراه تندیس نقرهای دریافت کرد.
این همایش همچنین در حوزه محیط زیست لوح سپاس به همراه تندیس طلا را به شرکت پتروشیمی شیراز، به دلیل «اجرای رویکرد سازوکار پاک (CDM) و دریافت نخستین و دومین مجموعه تأییدیه گواهینامههای کاهش انتشار از سازمان ملل متحد» اهدا کرد.
لوح سپاس به همراه تندیس نقرهای این بخش نیز به شرکت پتروشیمی مروارید به دلیل «مجموعه اقدامهای حمایت از تنوع زیستی استان بوشهر شامل ایجاد بانک ژن محیط زیست استان و احیای زیستگاه» اهدا شد.
جایزه بخش ویژه این همایش شامل لوح سپاس به همراه تندیس طلا به ترتیب به شرکتهای زیر اهدا شد:
۱ - شرکت ملی گاز بهدلیل ارائه نخستین گزارش پایداری در سطح شرکتهای اصلی و توسعه CSR در زیرمجموعه
۲- شرکت ملی صنایع پتروشیمی بهدلیل اقدامهای فراگیر در زمینه مقابله با ویروس کرونا
۳- سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت بهدلیل اقدامهای فراگیر در زمینه مقابله با ویروس کرونا و خدمات درمانی
۴- مدیریت نظارت بر طرحهای عمرانی مناطق نفتخیز (شرکت ملی نفت ایران) به دلیل انجام اقدامهای عمرانی گسترده در مناطق نفتی
۵- شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب بهدلیل مشارکت در مهار سیل خوزستان و دفع آبگرفتگی در استان خوزستان در سال ۹۸
۶ - شرکت اکتشاف، تولید و بهرهبرداری پاسارگاد بهدلیل جریانسازی توسعه مشارکتی CSR در منطقه غرب کارون
۷- پتروشیمی نوری بهدلیل گزارشدهی در سطح بینالمللی و ثبت گزارش در GRI
۸- پتروشیمی فجر انرژی بهدلیل گزارشدهی در سطح بینالمللی و ثبت گزارش در GRI
بیانیه پایانی پنجمین همایش مسئولیت اجتماعی صنعت نفت
به لطف خداوند و همت همکاران و عزیزان فعال در صنعت نفت، امروز به واپسین لحظههای برگزاری پنجمین همایش مسئولیت اجتماعی صنعت نفت رسیدیم. آنچه در این دو روز شاهدش بودیم، با مشارکت داوطلبانه شرکتهای نفتی و با بهرهگیری از ظرفیتهای آنها و با کمترین میزان هزینهکرد اتفاق افتاد. با وجود حاکمیت شرایط کرونایی در کشور خرسندیم که شرکتها جریان مسئولیت اجتماعی خود را تداوم و تعمیق بخشیده و نتایج اقدامهای مسئولانه خود را در این همایش عرضه داشتند.
آنچه از حیث روند رشد گزارشدهی مسئولیت اجتماعی شرکت و حضور مدیران و کارشناسان در همایش پنجم شاهد بودیم، با توجه به شرایط یادشده از یک سو و مجازی بودن همایش از دیگر سو، بسیار امیدوارکننده است. در این همایش تعداد گزارشها با رشد ۵۳ درصدی نسبت به دوره پیش و ۶۰ درصدی نسبت به سال ۹۶، بیشترین تعداد گزارشهای مسئولیت اجتماعی تدوین و ارائهشده است.
درباره تهیه گزارشهای مسئولیت اجتماعی شرکتها و نحوه داوری آنها گفتنی است که از سال ۹۶ با مشارکت و اجماع نمایندگان شرکتها، فرهیختگان دانشگاهی و مشاوران مسئولیت اجتماعی (CSR) و با تکیه بر ایزو ۲۶۰۰۰، استانداردهای گزارشدهی GRI و در نظر داشتن چالشهای اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی مناطق عملیاتی صنعت نفت، برای نخستین بار راهنمای گزارشدهی مسئولیت اجتماعی در صنعت نفت، تدوین و در اختیار شرکتها قرار گرفت. از آن تاریخ به بعد در هر دوره راهنمای یادشده بازنگری و اصلاح شده است و این روند ادامه خواهد داشت.
برای داوری گزارشها نیز با همین شیوه مشارکتی و با همکاری مشاوران خبره مسئولیت اجتماعی چارچوب ارزیابی و داوری تهیه شد و داوری گزارشهای دو دوره اخیر با همین چارچوب و با ترکیب داوران درون و بیرون از مجموعه نفت به انجام رسید. این چارچوب دربرگیرنده ۵۷ شاخص ارزیابی است که در دو بخش عمومی و اختصاصی توزیع شده و بر اساس سیستم نمرهدهی تا سقف ۱۰۰۰ نمره ارزیابی میشوند.
همچون دورههای پیش، در این دوره نیز بعضی از گزارشهای داوری به دلیل بیتوجهی به راهنمای گزارشدهی و اطلاعات حداقلی یا کلی قابل داوری نبودند، از این رو از مجموع ۹۶ گزارش تعداد ۱۵ مورد نتوانستند به سطح داوری برسند.
دیگر گزارشها براساس میانگین نمرات هر گزارش و بهطور کاملاً بیطرفانه رتبهبندی و در سطوح مختلف جایزه توزیع شدند که در بخش پایانی این همایش جوایز خود را دریافت خواهند کرد.
درباره ویژگیهای گزارشها، بهطور کلی نکات مهم زیر قابل اشاره است:
۱- پایبندی بیشتر به راهنمای گزارشدهی و رعایت ساختار و محتوای آن نسبت به دورههای پیش و توانایی گزارشدهی در قالب اصلی استاندارد بینالمللی (۲۰۱۸ GRI Standards)؛
۲- گرایش بیشتر به تعیین مسائل مهم مسئولیت اجتماعی شرکت و ترجیح دادن به عمل در حوزههای مشخص و موضوعهای مهمتر؛
۳- توجه بیشتر به موضوعات نظامنامه بهویژه توانمندسازی جوامع محلی، توسعه زیرساختهای جوامع محلی و کاهش آلایندههای محیط زیستی؛
۴ -بیان نتایج ارزیابی آثار ذاتی شرکت از یک سو و همچنین درج نتایج اقدامهای مسئولیت اجتماعی؛
۵- استفاده از مشاوران خبره و با تجربه برای بررسی مسئولیت اجتماعی شرکت و تهیه گزارش پایداری با کیفیت بالاتر؛
۶- انجام مطالعه عمیق اجتماعی و محیط زیستی و استفاده از نتایج آن برای توسعه مسئولیت اجتماعی شرکت و تهیه گزارش پایداری شرکت؛
۷ -آیندهنگری و توجه به مسئولیت اجتماعی شرکتی و گزارشدهی پایداری، پیش از آغاز پروژههای شرکت.
با توجه به روند رو به رشد توسعه مسئولیت اجتماعی در صنعت نفت، الزم است محورهای زیر را مورد مداقه قرار دهیم:
۱- ابتکار عملها و تجربههای موفق در زمینه مسئولیت اجتماعی شرکتی را پیش چشم یکدیگر قرار داده و به همافزایی بیندیشیم؛
۲- موضوعهای مهم مسئولیت اجتماعی و قلمرو عمل در آنها را مشخص کنیم و بر اساس اولویتبندی دست به اقدام مسئولانه بزنیم؛
۳- درباره ذینفعان، با بهرهگیری از روشهای علمی و افراد خبره، به شناسایی ذینفعان واقعی و نیازها و اولویتهای آنان پرداخته و راهبرد مناسب را اتخاذ و عملیاتی کنیم؛
۴- به تدوین و اجرای برنامههای مسئولیت اجتماعی بیندیشیم که به توسعه محلی مدد رسانده و به معیشت پایدار و رفاه اجتماعی ساکنان محلی بینجامد؛
۵- مشارکت بین شرکتی را مدنظر قرار دهیم و برنامههای مسئولانه مشترک را اجرایی کنیم؛
۶- سیاستها و خط مشیهای مسئولیت اجتماعی را مورد بازنگری قرار داده و اصلاح کنیم؛
۷- مسئولیت اجتماعی را هر ساله مشخص و اجرایی کنیم؛
۸- اسناد بالادستی، ابزارها و راهنماها را تدقیق و مستمر بازنگری و اصلاح کنیم؛
۹- سازوکارهای اجرایی مسئولیت اجتماعی، بهویژه کمیتههای مسئولیت اجتماعی شرکتها و سازمانهای نفتی را با ترکیب مناسب از نمایندگان واحدهای درون سازمانی کامل کنیم و به بلوغ برسانیم. در این ساز و کار تلاش کنیم تنوع رشته تحصیلی، ترکیب جنسیتی، مدیریتی - کارشناسی و نظایر آنها لحاظ شود؛
۱۰- سرانجام اینکه سند و نقشه راهی را تهیه و بهکار ببندیم که مسیر و کم و کیف حرکت مسئولیت اجتماعی صنعت نفت را تعیین کند.
در پایان آرزومندیم نهال مسئولیت اجتماعی شرکتی در صنعت نفت با همت فزاینده و دستاوردهای سازنده شرکتها، به درختی تناور بدل و ثمرههای آن، توأمان نصیب صنعت نفت، جامعه و محیط طبیعی این مرز و بوم شود. از همراهیتان سپاسگزاریم.»
سیدفواد نبوی