محیط اجتماعی، ریسکهای فیزیکی و روانی و کیفیت شغل در صنعت پتروشیمی

 ویژگی یک محیط اجتماعی خوب وجود حمایت اجتماعی و عدم وجود سوء استفاده در محیط کار است. حمایت اجتماعی می‌تواند به کارگران کمک کند تا با مشکلات مربوط به شدت کار در سطوح بالا مواجه شوند. اکثر کارگران شاغل در صنعت پتروشیمی از نظر این شاخص به متوسط کشورهای عضو اتحادیه اروپا نزدیک هستند (نمودار ۱).

نمودار ۱- شاخص محیط اجتماعی خوب (EU28=100)، به تفکیک جنسیت و اندازه محل کار

 همچنین از این نظر تفاوت چندانی بین زنان و مردان وجود ندارد، اما از نظر اندازه محل کار الگوهای متفاوتی مشاهده می شود. به طور خاص زنان شاغل در محیط‌های کاری کوچک در صنعت پتروشیمی گزارش می کنند که محیط اجتماعی آنها بسیار نامناسب تر از متوسط اتحادیه اروپاست.

 ریسک های فیزیکی

 از نظر ریسک های فیزیکی، بروز ریسک های بیولوژیکی و شیمیایی در صنعت پتروشیمی بسیار متداول است، و پس از آنها ریسک های مربوط به محیط و ریسک وضعیت بدن و ریسک حرکتی قرار دارند.

 از نظر بروز ریسک های بیولوژیکی و شیمیایی کارگران صنعت پتروشیمی در مقایسه با متوسط اتحادیه اروپا در همه بخش‌ها با وضعیت برتری مواجه هستند، این تفاوت برای مردانی که در مشاغل یدی کار می کنند بسیار بیشتر است.

نمودار 2- شاخص های مربوط به ریسک های فیزیکی (EU28=100)، به تفکیک جنسیت و گروه شغلی

به طور کلی کارگران یدی بسیار بیشتر در معرض هر سه نوع ریسک فیزیکی قرار دارند، این در حالی است که ریسک های مربوط به محیط و وضعیت و حرکت بدن در مقایسه با متوسط اتحادیه اروپا در صنعت پتروشیمی و برای بخش های کارمندی بسیار پایین‌تر است.

 کارگران شاغل در صنعت پتروشیمی معمولاً آگاهی نسبتاً خوبی در مورد مسائل بهداشتی و ریسک های ایمنی در محیط کار دارند. تنها ۷ درصد از کارگران شاغل در صنعت پتروشیمی گزارش کرده اند که آنها اطلاعات جامعی در مورد ریسک های بهداشت و ایمنی در محیط کار نداشته یا اصلاً آگاهی نداشته اند که در مقایسه با نرخ ۱۰ درصدی هم توسط اتحادیه اروپا بسیار کمتر است ( نمودار 3).

نمودار 3- افرادی که آگاهی اندکی در مورد ریسک های سلامت و ایمنی در محیط کار داشته اند، به تفکیک اندازه محل کار

کیفیت شغل

 در گزارشی که در مجله روندها با موضوع کیفیت شغل در اروپا نوشته شده است نویسندگان چهار شاخص را برای کیفیت شغل برشمرده اند که عبارتند از: میزان درآمد، چشم انداز، کیفیت ذاتی شغل و کیفیت ساعات کاری. این شاخص با استفاده از ویژگی های شغل ساخته شده اند که ارتباط آنها با رفاه کارگران خیلی مشخص نیست.

نمودار 4 کیفیت شغل در صنعت پتروشیمی را خلاصه می کند. این نمودار نمره متوسطه صنعت پتروشیمی و اتحادیه اروپا را در هر یک از این چهار عامل اصلی این شاخص نشان می دهد، با و بدون در نظر گرفتن ویژگی های ساختاری کارگران صنعت (یعنی سن، جنسیت، اندازه محل کار، سطح تحصیلات و کشور).

نمودار 4- کیفیت شغل در صنعت پتروشیمی در مقایسه با کشورهای عضو اتحادیه اروپا

 تفاوت بین صنعت پتروشیمی و متوسط اتحادیه اروپا در مورد کیفیت ذاتی شغل و کیفیت ساعات کاری بسیار اندک است. این در حالی است که از نظر معیارهای درآمد و چشم انداز شغلی اختلاف بیشتری بین صنعت پتروشیمی و متوسط اتحادیه اروپا وجود دارد. کارمندان صنعت پتروشیمی بیش از متوسط اتحادیه اروپا درآمد دارند. اگرچه زمانی که ویژگی های ساختاری نیروی کار در نظر گرفته می شود، این اختلافات حد زیادی از بین می رود، به این دلیل که اکثر کارمندان صنعت پتروشیمی نسبتاً تحصیلکرده هستند.

 سلامت و پایداری کار

 شرایط کاری می‌توانند هم به طور مثبت و هم به طور منفی سلامت کارگران و پایداری شغل آنها را تحت تاثیر قرار دهد. نمودار 5 نشان می دهد که صنعت پتروشیمی را می توان به خوبی با اتحادیه اروپا مقایسه کرد، کارمندان صنعت پتروشیمی گفته اند که آنها فکر می کنند در سن ۶۰ سالگی می توانند از پس شغل خود بربیایند، احتمال اینکه سلامت آنها به خاطر شغل به خطر بیفتد کمتر است، نسبت کمتری از کارگران وضعیت سلامتی خود را بد گزارش کرده اند و نسبت کمتری از آنها مشکلی با حضور خود در محل کار دارند.

نمودار ۵- بهداشت و پایداری شغل  مقایسه صنعت پتروشیمی با متوسط اتحادیه اروپا

 اگرچه نسبت کسانی که به طور متوسط گزارش کرده اند که کار کردن تاثیر منفی بر روی سلامت آنها دارند بیشتر است. وقتی که ویژگی های ساختاری نیروی کار در صنعت مانند سن، جنسیت، اندازه محل کار، سطح تحصیلات و کشور در نظر گرفته می شود اختلافات مشاهده شده بین این بخش و متوسط اتحادیه اروپا ناپدید می شود.

 این بدان معناست که این تغییرات اکثراً با ویژگی های ساختاری نیروی کار در صنعت پتروشیمی توضیح داده می شود مانند بیشتر بودن نیروی کار مرد، نسبت بالای محل کارهای بزرگ در صنعت پتروشیمی و میزان تحصیلات کارگران.

 نمودار 6 هم تصویر کمتر مثبتی از صنعت پتروشیمی نشان می‌دهد زیرا نمره رفاه ذهنی کارمندان این صنعت نسبتاً از متوسط اتحادیه اروپا کمتر است و میزان غیبت در این صنعت بسیار بیشتر است. برعکس این تعداد گزارش شده مشکلات مربوط به سلامتی در این صنعت کمتر از متوسط اتحادیه اروپاست.

نمودار ۶- شاخص های مربوط به نشانه های سلامتی، رفاه ذهنی و غیبت

 باز هم وقتی که ویژگی های ساختاری نیروی کار در نظر گرفته می شود این تفاوت ها ناپدید می شوند. همانطور که میزان غیبت در محل کار بستگی مستقیم به اندازه محل کار دارد سطوح بالای گزارش شده غیبت در صنعت پتروشیمی با تسلط محل‌های کار بزرگ توضیح داده می شود.

 البته باید این نکته مهم را در ذهن داشت که تأثیر کار بر روی سلامتی انسان ها یک سیر تدریجی است که فرایند بلندمدتی دارد و زمان زیادی طول می‌کشد که بتوان تاثیر آن را بر سلامتی دید بنابراین نباید از یک تحقیق مقطعی انتظار داشت که بتواند همه این آثار را پوشش دهد. بنابراین احتمال اینکه در این گزارش آثار منفی کار بر روی سلامتی انسان هم به صورت فیزیکی هم به صورت روانی کمتر از حد تخمین زده شده باشد وجود دارد.