تعاریف سنتی نوآوری معمولاً حول محور محصولات و فناوریهای جدید میچرخد. در حالی که نوآوری در صنعت پتروشیمی بسیار فراتر از تولید محصول یا نوآوری در فرآیند های تولیدی است زیرا پایه و اساس رقابت در همه بخشهای صنعت پتروشیمی خیلی فراتر از مسئله مولکول است.
برخی از توانمندی هایی که منجر به نوآوری در صنعت پتروشیمی می شود به شدت به ویژگیهای صنعت پتروشیمی بستگی دارد. در ادامه، ده نوع نوآوری معرفی شده است که تمرکز اصلی آنها در صنعت پتروشیمی است
شرکت های برتر پتروشیمی که از نوآوری منافع بسیار زیادی کسب کرده اند، معمولاً نوآوری را از طریق ایجاد یک تجربه بهتر برای مشتری با خدمات جدید، برندهای جدید و کانال های جدید انجام داده اند؛ در حالی که هیچ گاه از ادغام محصولات و فناوریهای جدید غفلت نکرده اند. بنابراین تعریف و حوزه نوآوری، توانمندیهایی که میتوانند ایجاد ارزش از طریق نوآوری را تقویت کنند را نیز شامل می شود.
این به این دلیل است که شرکتهای پتروشیمی امروزه بر روی خدماتی متمرکز شده اند که حول محور محصولات و فناوریهای جدید قرار دارند همانگونه که مبنای طراحی های جدید محصول را مشتری مداری قرار می دهند، و بر این اساس هم تعاملات حضوری و هم تعاملات دیجیتال را مد نظر قرار می دهند.
بخش عمده موفقیت شرکتهای برتر به دلیل استراتژی های متمایزی است که نیازمند توسعه توانمندی های حاصل از تجربه است، توانمندی هایی که به راحتی قابل کپی برداری نیستند. این شرکت ها این موضوع را فهمیدهاند که داشتن محصولات و فناوریهای جدید به خودی خود کافی نیست؛ داشتن توانمندی های جدیدی که بتواند تجارب جدید و متمایزی را برای مشتریان فراهم کند یکی از فاکتورهای اصلی موفقیت نوآوری است (نمودار 1).
نمودار 1- ده نوع نوآوری و تمرکز نسبی شرکت های برتر در صنعت پتروشیمی
منبع: Larry Keeley et al., Ten Types of Innovation (New Jersey: John Wiley & Sons Inc., 2013); Deloitte analysis based on M&A data extracted from S&P Cap IQ over the 2010-2018 period.
ایجاد یک چنین تجربه متمایزی برای مشتریان که نتیجه رویکردهای نوآورانه است، میتواند در همه مدل های تجاری شامل مدل تجاری مالکان طبیعی، کالاهای متمایز و متخصصان حل مشکل کارایی داشته باشد. به عنوان مثال شرکت پتروشیمی اکولب - به عنوان یک شرکت ارائه دهنده راه حل- فناوری های دیجیتالی و تحلیل داده ها را با هم ادغام می کند تا از این طریق بتوانند شفافیت لازم در مورد اطلاعات را برای مشتریان فراهم کند و به این ترتیب تاثیر بسیار مثبتی بر روی کیفیت و کارایی محصولات خود می گذارد.
نمودار ۲- توسعه توانمندی های جدید در حوزه های مانند پایداری و اقتصاد چرخه ای فرصتهای بیشماری را به وجود می آورد، اما این امر مستلزم این است که شرکتهای پتروشیمی استراتژی نوآوری خود را مورد بازنگری قرار دهند.
منبع: Cefic; IEA; Deloitte analysis.
این شرکت از یک رویکرد جامع برای توسعه محصولات جدید استفاده میکند و تمرکزش را نه تنها بر روی طراحی فضاهای موثر (تولید فرمولاسیون جدید و فرمهای محصولی جدید مانند مایعات و جامدات متمرکز) و تولید پیشرفته قرار داده است، بلکه به مشتریان نیز کمک می کند تا تمام این فضاها را کنترل و نظارت کنند.
در واقع استراتژی نوآوری شرکت پتروشیمی اکولب بهطور قابلتوجهی وابسته به استراتژی کلی تجاری این شرکت است که از طریق آن سعی دارد مشتریان خود را حفظ کند (و این کار را از طریق راه حل های متمایز انجام می دهد). به همین دلیل این شرکت میتواند سود بالاتری را برای محصولات، خدمات و راه حل های خود ارائه دهد؛ مزیت رقابتی که فکر میکند شرکتهای دیگر به سختی میتوانند از آن کپی برداری کنند.
بسیاری از شرکتهای پتروشیمی نیز از طریق سرمایه مشترک (VC) سعی می کنند که ایده های جدیدی را به بازار پتروشیمی ارائه دهند. علاوه بر این ادغام توانمندی های موجود در داخل یک شرکت مخصوصاً ادغام توانمندی های دیجیتال می تواند روش های جدیدی را برای انجام کسب و کار در این صنعت به وجود آورد.
به عنوان مثال کربن، که یک استارتاپ پرینت دیجیتال سه بعدی است، را در نظر بگیرید. این شرکت به جز تجاری سازی محصول خود یعنی فناوری CLIP (یک فرایند فتوشیمیایی که می تواند رزین پلاستیک مایع را به بخشهای بسیار سخت با استفاده از اشعه فرابنفش تبدیل کند) پرینت سه بعدی بخش های مختلف را با استفاده از سرعت ها و مقیاس مختلف تولید می کند.
این شرکت همچنین یک مدل ثبت نام جدید را برای مشتریان خود طراحی کرده است. این شرکت مشتریان خود را - از بخشهای مختلفی مانند تولید خودرو گرفته تا محصولات مصرفی- قادر می سازد تا بخش های سه بعدی را با مقیاس بسیار بزرگ و قیمت های پایین تولید کنم بدون اینکه لازم باشد در تجهیزات پرینت سه بعدی سرمایهگذاری کنند.
سرمایه مشترک در مواد شیمیایی و مواد اولیه: آیا در نقطه عطف قرار داریم؟
سرمایه گذاری های مشترک در استارتاپ های مواد شیمیایی و مواد اولیه در طول سال های گذشته افزایش یافته است (نمودار 3). اخیرا، مقادیری از وجوه سرمایه مشترک (VC) مستقل، همراه با مقادیری سرمایه مشترک اشتراکی (CVC) و آزمایشگاه های تحقیقاتی ملی بر روی استارتاپ هایی تمرکز کرده اند که کارشان حل مسایل مربوط به پایداری است.
برخی از این استارتاپ ها عبارتند از سایکلوپیور[1] (فناوری خالص سازی آب با استفاده از مولکول های بتا- سایکلودکسترین[2])، پلی استایورت[3] (راهکار بازیافت پلی استایرن) و مواد موزائیکی (چارچوب های جذب دی اکسیر کربن فلز- ارگانیک).
نمودار 3- سرمایه گذاری های مشترک در صنعت پتروشیمی جهان، 2018-2004
منبع: Deloitte analysis based on data extracted from S&P Cap IQ/ سرمایه گذاری های مشترک شامل معاملات سهامداران خصوصی نمی شود. حدود 18 درصد از سرمایه گذاری های مشترک رقم معاملات خود را اعلام نکردهاند.
[1] Cyclopure
[2] Β-cylodextrin
[3] Polystyvert