سازماندهی نیروی انسانی برای آینده صنعت پتروشیمی

سوال اساسی که شرکت‌های پتروشیمی با آن مواجهند این است که این شرکت ها چگونه می توانند خود را با شرایط جدید محیط کسب و کار تطابق دهند.

چهار اهرم اصلی تغییر - پایداری، دیجیتالی کردن، مشاغل ثبت شده و چابکی سازمانی- می توانند شرکت های پتروشیمی را به سوی حرکت به آینده هل دهند.

 ممکن است که این محرک‌ها در ابتدا بسیار سنگین به نظر بیایند، این به این دلیل است که همه نوآوری‌ها برای تغییر یک سازمان یا فرهنگ سازمانی بسیار پایه و اساسی به نظر می‌رسد. اما به محض این که مدیر یک سازمان توان لازم را به کارمندان خود برای حرکت و شکل دهی به آینده بدهد، مسیر اصلی برای تبدیل استعدادها احتمالاً بسیار روشن و وسیع به نظر خواهد رسید.

 پایداری

 پاندمی کووید-19 نیاز به کربن زدایی و گذار به سمت منابع انرژی پاک در بلندمدت را بیش از پیش پررنگ کرده است. صنعت پتروشیمی و همه بازار های نهایی مرتبط با آن همراه با افزایش تاکید بر روی مسئله پایداری در حال تحول هستند و اکوسیستم های جدید صنعتی مانند انتقال الکترونیکی در حال ظهور هستند.

 شرکت های پتروشیمی می‌توانند با ارائه راهکار به منظور کمک به مواجهه با چالش‌های مربوط به پایداری در صنایع تولید کننده محصولات نهایی بخشی از استراتژی حل مشکل باشند و بدین ترتیب فرصت های جدید را از آن خود کنند.

شرکتهای پتروشیمی علاوه بر سرمایه گذاری در فناوری های جدید و توسعه تولید مواد جدید باید نیروهای جدیدی را با مهارت های فنی حرفه ای درست استخدام کنند و به این ترتیب دانش سازمانی خود از محیط کسب و کار، محیط اجتماعی و حکمرانی را افزایش دهند.

 شرکت های پتروشیمی از این طریق می‌توانند راه‌حل‌هایی را برای حل مسائل اکوسیستم ها در حوزه کارایی انرژی و مواد اولیه توسعه دهند و راه های جدیدی را برای انجام کسب و کار کشف کنند (به عنوان نمونه ایجاد یک چرخه اقتصادی، حرکت به سمت راه حل های مبتنی بر خدمات و راه اندازی یک زنجیره ای عرضه نیروی کار متخصص برای مواد پیشرفته).

۴ اهرم برای آماده سازی و حرکت صنعت پتروشیمی به سمت آینده

 پایداری به عنوان روشی از انجام کسب و کار

·         افزایش سرعت تبدیل انرژی مشاغل این صنعت را تحت تاثیر قرار می دهد

 دیجیتالی کردن مشاغل

·         ادغام و همکاری نیروی انسانی و فناوری

 ثبت مشاغل به منظور نوسازی و نیروی کار آینده

·         مسیر های شغلی به منظور برآورده کردن نیازهای نیروی انسانی آینده

 چابکی سازمانی برای مدل های تجاری جدید

·         روشهای متحول شده قرارداد، فرآیندهای متغیر و ارائه خدمات برای داشتن سازمانی چابک

v      شغل: تغییر الگوهای بازارهای نهایی

v      نیروی انسانی: چالش های جذب نخبگان

v      محل کار: تغییر تنظیمات محل کار

دیجیتالی سازی

 امروزه بسیاری از شرکت های پتروشیمی به دلیل استفاده از فناوری های برتر و به روز همچنین استفاده از دارایی های حیاتی خود برای حرکت در مسیر گذار، بهبود بهره‌وری و تقویت تغییرات سازمانی و همکاری همزمان در مسیر پیشرفت و ترقی قرار گرفتند.

اگرچه فناوری تنها به معنی جانشینی نیست بلکه بیشتر به معنای استفاده از ظرفیت نیروی انسانی است. اکثر کارها در صنعت پتروشیمی امروزه با استفاده از شبکه گروهی از نیروهای انسانی و ماشین ها انجام می شود که در واقع مالک اصلی کل زنجیره ارزش محسوب می شوند و اگر این کار به درستی انجام شود منبعی از بهره وری، رسیدن به هدف و همه نتایج بنیادی است.

 تحلیل های پیشرفته و پلتفرم های دیجیتالی باز چشم انداز های جدیدی را ایجاد می کنند که منجر به بکارگیری روش‌های جدید در مشاغل، شتاب بخشی و رشد است.

به عنوان مثال، شرکت سیترین انفورماتیکز به منظور دیجیتالی کردن استراتژی های تحقیق و توسعه از هوش مصنوعی استفاده می کند تا بدین ترتیب می تواند توسعه مواد را سرعت بخش از و در هزینه های خود صرفه جویی کند.

استراتژی های دیجیتال همچنین به شرکت‌های پتروشیمی کمک می کنند تا بتوانند بر روی اشتراک دانش سرمایه گذاری کنند و به راه حل های نوآورانه دست پیدا کنند. همچنانی که صنعت پتروشیمی خود را با هوش مصنوعی تطابق می دهد نتیجه آن این است که زنجیره ارزش هوشمند تر می شود و خیلی سریع تر توسعه می یابد.

 علاوه بر این فناوری های مخرب نیز برای مدل های تجاری مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان مثال، مدل تجاری سه بعدی کربن بر اساس تقاضا برای ثبت نام دیجیتالی تولید فیزیکی، محصولات موجود در دنیای واقعی، عملیات شیمیایی کت و شده توسط نرم‌افزار و مواد علمی جدید به‌عنوان اخلالگر بازارها و صنایع عمل می کند.

 اگر بخواهیم مثال دیگری ارائه بکنیم شرکت سیترین از توانمندی‌های تحلیلی جدیدی برای ایجاد ارزش و سرعت بخشیدن به روند پیشرفت این شرکت استفاده می کنند. استفاده این شرکت از داده‌های جمع‌آوری شده و پیگیری داده ها و همچنین مدیریت آنها باعث توسعه روش استفاده از مواد می شود.

 کاربرد استراتژیک فناوری های دیجیتالی می تواند باعث شود که عملکرد تجاری شرکت های پتروشیمی از طریق سه مسیر عملیاتی بهبود یابد:

- در پلتفرم های سیلیکونی: به کارگیری روش مدل سازی بر اساس جستجوی ساختاری تحت راهنمایی یک تابع انرژی طراحی شده، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، شبیه سازی، تحلیل های پیشرفته و پردازش ابر داده ها چشم‌اندازهای جدیدی را ایجاد می کند که می تواند راه‌های جدیدی را برای انجام مشاغل معرفی کند تا به این ترتیب بتوان به مدل‌های تجاری پیشرو در بازار که مبتنی بر نوآوری هستند، دسترسی یافت.

- پلتفرم های دانش: ساختن اطلاعات و قابل جستجو و شفاف کننده به منظور سرمایه گذاری بر روی اشتراک دانش و رسیدن به راه حل های نوآورانه

- پلتفرم های ارتباطی: برقراری ارتباط بین افرادی که در هر مرحله‌ای از سفر تحقیقاتی قرار دارند از طریق اولویت دادن به مدیریت داده ها به منظور تجاری سازی سریعتر

 مشاغل ثبت شده

 صنعت پتروشیمی امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز به نیروی کار ماهر و آموزش دیده دارد تا بتواند رویکردهای نوآورانه را به کار گیرد و بازار های نهایی را تحت تأثیر قرار دهد و تبدیل به پیشرو در بازار شود.

 بنابراین احتمالاً صنعت پتروشیمی با تغییرات عمده ای در پروفایل های مشاغل و مهارت های مورد نیاز در آینده مواجه خواهد شد. به عنوان مثال، انتظار می رود صنعت پتروشیمی ایالات متحده آمریکا تا سال ۲۰۲۹، در حدود ۱۹ هزار و ۲۰۰ نفر را در مشاغل مهندسی سوخت های سلولی، ۱۶ هزار و ۱۰۰ نفر را به عنوان مهندسان نانو شیمیایی و ۲۱۰۰ نفر را به عنوان دانشمندان مواد محاسباتی استخدام نماید.

 لازم به ذکر است که صنعت پتروشیمی ایالات متحده آمریکا از بخش‌های تحقیق و توسعه گرفته تا بخش تولیدی نزدیک به ۸۰۰ هزار نفر را هم اکنون در استخدام خود دارد و این در حالی است که برنامه مدونی برای استخدام ۶ میلیون نفر در صنعت پتروشیمی و همه صنایع مرتبط زیرمجموعه این صنعت استخدام شوند.

 برای فهم بهتر مشاغل مرتبط با صنعت پتروشیمی بهتر است این نکته را ذکر کنید که در حال حاضر صنعت پتروشیمی ایالات متحده آمریکا به طور مستقیم حدود ۸۰۰ هزار نفر را استخدام کرده است، اما هر شغلی که در صنعت پتروشیمی ایجاد می شود می تواند 8/6 شغل دیگر را در صنایع دیگر ایجاد کند؛ به این ترتیب صنعت پتروشیمی ایالات متحده آمریکا به صورت مستقیم و غیر مستقیم ۶ میلیون شغل ایجاد کرده است.

 اشتغال در صنعت پتروشیمی اروپا در مقایسه با بقیه صنایع

 در حدود 2/28 میلیون نفر به صورت مستقیم در بخش های تولیدی در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا مشغول به کار هستند. ده زیر بخش برتر ۷۷ درصد از اشتغال صنایع تولیدی در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا را به خود اختصاص می‌دهند.

نمودار1- تعداد شاغلان در ده بخش برتر تولیدی در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا ( سال ۲۰۱۸)

منبع: Eurostat/ * شامل ارقام مربوط به بخش محصولات دارویی و لاستیک و پلاستیک

محصولات غذایی و مواد شیمیایی بزرگترین صنایع تولیدی در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا هستند که در حدود ۱۴ و مذکور به اشتغال این قاره را به خود اختصاص می‌دهند ( 1/26 درصد).

 بخش تولید مواد شیمیایی (شامل تولید محصولات دارویی و لاستیک و پلاستیک) دومین بخش بزرگ تولیدی به لحاظ تعداد شاغلان است (4/3 میلیون نفر).

 این بخش در حوزه 9/11۹ درصد از اشتغال در بخش های تولیدی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا را به خود اختصاص می‌دهد. البته این بخش تعداد بسیار بیشتری مشاغل غیر مستقیم نیز ایجاد می‌کند - تا سه برابر بیشتر از اشتغال مستقیم.

 بر اساس داده های منتشر شده توسط یورو استات، اشتغال در صنعت پتروشیمی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا ( بدون در نظر گرفتن صنایع تولیدی محصولات دارویی و لاستیک و پلاستیک) به طور خاص در ۵ زیر بخش از تولید فراورده های پتروشیمی بالاتر است؛ رنگ، جلا دهنده و محصولات مشابه؛ انواع ماستیک و جوهر چاپ؛ اشکال اولیه انواع پلاستیک ها؛ انواع عطر و خوشبو کننده های سرویس بهداشتی؛ صابون و انواع شوینده ها، و کلیه مواد پاک کننده و جلا دهنده - همه این زیربخش ها حضور بسیار موثری در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا دارند.

 تعداد کارکنان به کسانی گفته می‌شود که برای کارفرما کار می‌کنند و قرارداد شغلی دارند و در ازای کار خود مبلغی برای جبران خدمات به شکل دستمزد، حقوق، کمک هزینه، یارانه، پرداخت های ساعتی و غیر دریافت می کنند. کارگری که در یک آژانس مشغول به کار است کارمند موقت آن آژانس محسوب می شود و نه کارگر واحدی که در آن کار می کند. جالب است بدانید که میزان حقوق و مزایا در صنعت پتروشیمی ۴۵ درصد بالاتر از سایر صنایع تولیدی در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا است.

بر اساس آمار منتشر شده توسط یورو استات، زیر بخش های تولید مواد شیمیایی پایه ارگانیک، پلاستیک و رنگ و روغن بالاترین هزینه های پرسنلی را نسبت به سطح متوسط اتحادیه اروپا دارند.

نمودار 2- هزینه های پرسنلی به ازای هر کارمند در ۲۷ کشور اتحادیه اروپا در ۱۰ زیربخش برتر تولیدی (سال ۲۰۱۸)

 منبع:Eurostat

 البته ناگفته نماند که صنعت پتروشیمی اتحادیه اروپا بهره وری بسیار بالاتری نسبت به متوسط صنایع تولیدی در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا دارد، به طوری که با آخرین آمار منتشر شده بهره وری در این صنعت ۶۷ درصد بالاتر از بهره وری متوسط در صنایع تولیدی است.

صنعت پتروشیمی چهارمین پخش پیشرو در اتحادیه اروپاست. بهره وری اسمی نیروی کار ( ارزش افزوده ناخالص به ازای هر فرد شاغل) بر حسب هزار یورو اندازه گیری میشود. تعداد افراد شاغل به عنوان تعداد کل افرادی که در واحد تحت نظارت کار می کنند تعریف می شود، ضمن اینکه افرادی که خارج از این واحد کار می کنند اما حقوق خود را از آنِ واحد دریافت می‌کنند نیز جزو مشاغل آنان محسوب می شود. اما کارگرانی که توسط سایر واحدهای و موسسات به این واحد معرفی می‌شوند جزو افراد شاغل در آن واحد محسوب نمی شود، مانند افرادی که برای تعمیر و نگهداری از سوی پیمانکاران دیگر به کار در آن واحد مشغول می‌شوند و افرادی که دوره سربازی خود را در آن واحد می گذرانند.

نمودار 3- بهره‌وری اسمی نیروی کار در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا: ده بخش برتر تولیدی

 منبع: Eurostat/  بهره وری اسمی نیروی کار ( ارزش افزوده ناخالص به ازای هر فرد شاغل

 بهره وری نیروی کار در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا با نرخ متوسط سالانه سالانه ۱.۳ درصد رشد می کند.

نیروی کار آموزش دیده و دارای مدارک تحصیلی بالا به همراه سرمایه گذاری های کلان و مداوم در نیروی کار جدید، باعث شده است که صنعت پتروشیمی در ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا تبدیل به یک صنعت پیشرو از نظر بهره‌وری نیروی کار تا سال ۲۰۱۷ باشد.

بین سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۷ بهره‌وری نیروی کار در صنعت پتروشیمی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا با نرخ متوسط سالانه ۲.۷ درصد رشد کرد. اگرچه در طول سه سال گذشته نرخ رشد بهره‌وری به شدت کاهش یافته است.

نمودار 4- بهره وری نیروی کار در صنعت پتروشیمی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا

 منبع: Eurostat

  در مجموع بین سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۲۰ بهره‌وری نیروی کار در صنعت پتروشیمی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا با نرخ متوسط سالانه 3/1 درصد رشد کرده است.