تغییرات آب و هوایی به سرعت در حال تبدیل شدن به فجایع آب و هوایی است، و زمان بسیار اندکی وجود دارد تا بتوانیم کاری برای تغییر این روند بکنیم. در حالی که کل دنیا به دنبال یافتن راه حلی برای حل مشکل است، در کمال تعجب می بینیم که تمرکز بسیار اندکی بر روی صنعت پتروشیمی و به‌طورکلی صنعت تولید مواد شیمیایی وجود دارد، این در حالی است که این صنعت تقریباً ۷ درصد از کل گازهای گلخانه‌ای منتشر شده در دنیا را تولید می کند و این تنها تازه قسمتی از ماجراست.
عدم وجود قوانین و مقررات و یا ضعف آنها باعث شده است که صنعت پتروشیمی منجر به توسعه انواع بیماریهای سرطان تنفسی شود، ضمن اینکه وقوع انفجار در کارخانه های تولید مواد شیمیایی و عواقب و پیامدهای منفی آن نیز اثر منفی است که کمتر دیده شده، همانطور که انتظار می رود این اثرات بیشتر در جوامع کم درآمد یا جوامع مربوط به رنگین پوست ها اتفاق می افتد.
اما آنچه که مشهود است این که صنعت پتروشیمی بدون اینکه توجهی به همه این آثار سوء و عواقب منفی داشته باشد همچنان به مسیر خود ادامه می دهد.
همین نحوه برخورد را با مسئله گرم شدن کره زمین نیز می بینیم، گرمایی که از سه راه عمده در حال شکل‌گیری و افزایش است:
اول، سوخت های فسیلی که به عنوان خوراک در تولید مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند به این معنی که نفت، گاز طبیعی و زغال سنگ به عنوان مواد اولیه برای تولید مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند. تولید پلاستیک در سطح جهان به شدت به خوراک های سوخت فسیلی وابسته است و انتظار می رود که میزان این وابستگی تا سال ۲۰۳۰ به ۴۰ درصد برسد.
همین امر باعث افزایش مسائل محیط زیستی می شود. تقریباً ۹۸ درصد از پلاستیک‌های یک‌بار مصرف از سوختهای فسیلی تولید می‌شوند و فرایند تولید آنها مقادیر بسیار زیادی گازهای گلخانه‌ای را در هر مرحله از چرخه زندگی این محصول به همراه دارد. تنها بخش کوچکی از محصولات پلاستیکی بازیافت می شوند.
بخش عمده ای از آنها به صورت زباله در طبیعت رها می شوند و تقریباً یک چهارم از این زباله ها سوخته می شوند، سوختن آنها میلیون ها تن دی اکسید کربن و سایر آلاینده های مضر را در هوا منتشر می کنند.
دوم، برق تولید شده از سوخت های فسیلی برای تولید مواد شیمیایی به کار می رود. برخی از پرمصرف ترین مواد شیمیایی اولیه مانند اتیلن، پروپیلن، بنزن، تولوئن، آمونیاک و متانول تقریبا دو سوم از انرژی مورد استفاده از صنعت را به خود اختصاص می‌دهند. این اطلاعات از آخرین گزارش آژانس بین المللی انرژی استخراج شده است.
در حالی که صنعت پتروشیمی و برخی از معیارهای کارایی انرژی و فناوری های کم کربن را مورد استفاده قرار داده است، هنوز هم انتشار مستقیم دی اکسید کربن از تولید مواد شیمیایی در حال افزایش است.
سوم، صنعت پتروشیمی با تولید مواد شیمیایی که محتوای گازهای گلخانه‌ای بسیار زیادی دارند و در فرایند تغییرات آب و هوایی تأثیرات بسزایی داشته است. به عنوان مثال، هیدروفلوروکربنها که به عنوان گازهای خنک کننده و خاموش کننده آتش مورد استفاده قرار می گیرند، ۳۸۰۰ برابر دی اکسید کربن برای آب و هوا مضر هستند.
بر اساس پروتکل مونترال با عنوان اصلاحیه کیگالی، کشورها متعهد شده اند که تولید و مصرف هیدروفلوروکربن ها را تا سال ۲۰۴۷ حداقل تا ۸۰ درصد کاهش دهند. آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا امسال هدفی را برای کاهش این نوع آلاینده تعیین کرده است.
اما این فرایند ممکن است مشکلاتی را ایجاد کند. به عنوان مثال، برخی از برنامه های پیشنهاد شده برای جذب هیدروفلوروکربن ها (به جای جایگزین کردن آنها با مواد شیمیایی ایمن تر که به آب و هوا صدمه نمی زنند) موجب انتشار آلاینده های بسیار خطرناک هوا مانند کلروفرم، اسید هیدروکلریک، کلر و فلورید هیدروژن می شود. همه این آلاینده‌های خطرناک هوا بخشی از وزن مربوط به جوامع محصور شده با آلاینده‌ها را بر عهده خواهند داشت.
سرانجام نه تنها تولید مواد شیمیایی و استفاده از آن ها در تغییرات آب و هوایی موثر است، تشدید الگوهای آب و هوایی و اثرات محیط زیستی صنعت پتروشیمی و همچنین اثرات سلامت عمومی آن را افزایش می‌دهد. کارخانه های تولید مواد شیمیایی و پتروشیمی در طول خلیج ساحلی تگزاس و لوئیزیانا متمرکز شده‌اند: دقیقاً همان مناطقی که تاکنون تحت تاثیر طوفان های بسیار مخرب، سیل و بالا آمدن سطح دریاها مواجه بوده و از این پس هم مواجه خواهند شد.
بسیاری از این کارخانه‌ها برای چنین اتفاقاتی آمادگی ندارند، و همین امر باعث می‌شود که در مواجهه با چنین فجایعی حداکثر آسیب را ببینند، باز هم بیشترین تاثیرات مخرب در جوامع کم‌درآمد و رنگین پوست است.
در سراسر ایالات متحده آمریکا بسیاری از کارخانه‌های ذخیره روی زمین که شامل مواد شیمیایی خطرناک مانند آرسنیک، فرمالدهید و تری کلرو اتیلن هستند، از قوانین کشوری یا فدرال چگونه از نشت این مواد خطرناک می‌شود پیروی نمی کنند.
نهایتاً به منظور کاهش اثرات منفی تغییرات آب و هوایی، محدود کردن ریسک فجایع شیمیایی و آغاز پروسه جبران صدمات محیط زیستی ما باید به صورت جدی و به طور قابل توجهی میزان استفاده از سوخت های فسیلی را در همه بخش های صنعت پتروشیمی کاهش دهیم که این امر نیز به نوبه خود یک تغییر سیستماتیک و اساسی محسوب می شود.
این کار یک امر اجتناب ناپذیر است. تقریباً ۴۰ هزار ماده شیمیایی در بازار وجود دارند که هیچ قانونی برای محدود کردن استفاده از آنها وجود ندارد؛ حتی آزبست هم تاکنون به صورت کامل ممنون شده است. هنوز هم سالانه رقمی بالغ بر 5/3 میلیارد پوند از مواد شیمیایی خطرناک در محیط زیست منتشر می‌شوند. تنها در ایالات متحده آمریکا ۱۳۰۰ کارخانه بسیار سمی وجود دارد، به اضافه هزاران کارخانه ای که آلوده به انواع مواد سمی هستند.
اما این باعث نشده است که جوامع و سازمانها در مقابل این رخ داد واکنش نشان دهند و بگویند هر چه اتفاق افتاده تاکنون کافیست. اخیراً بیش از ۱۰۰ گروه عدالت طلب فعال در حوزه های سلامت، علم و محیط زیست خواهان بازنگری منشور محیط زیستی صنعت پتروشیمی شده اند.