موضوعات متنوعی در حوزه مسائل زیست محیطی صنعتی به ویژه در محیط صنایع شیمیایی گزارش شده است. ترکیبات آلی فرار، آلاینده های اصلی آزاد شده از صنایع شیمیایی هستند که بر سلامت انسان، محیط زیست و اکولوژی در سطوح منطقه ای و جهانی تأثیر می گذارند.[1]
اثرات خاص این ترکیبات شامل نقش آنها در کاهش ازن استراتوسفر، گرم شدن کره زمین و ایجاد انواع سرطان و به خطر افتادن سلامت انسان است. این ترکیبات همچنین می توانند باعث بیماری های قلبی و تنفسی، سردرد، ضعف، سقط جنین یا کاهش وزن جنین، بیماری های روانی و گرایش به خودکشی شوند.
علاوه بر این، غلظت بیش از حد برخی از اجزای این گروه سرطان زا است. این ترکیبات پس از ورود به بدن انسان به ترکیبات مختلفی که به نام نشانگرهای بیولوژیکی (بیومارکر) معروف هستند، متابولیزه می شوند. اما پیشرفت های اخیر در استفاده از راکتورهای پلاسما بر مشکلات بهداشتی و زیست محیطی ترکیبات آلی فراری که از محیط های صنعتی پراکنده شده اند غلبه کرده است.[2]
مطالعات انجام شده حاکی از وجود 141 نوع صنعت شیمیایی در ایران بوده است، اما این مطالعه بر اساس داده های گزارش شده توسط تیم ارزیاب ایرانی بر پنج پروژه صنعتی مختلف متمرکز شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی دقیق ارزش افزوده اقتصادی (EVA) ایجاد شده توسط این پنج صنعت شیمیایی ایران است.
برای انجام این پژوهش ابتدا الزامات سالانه پروژه های صنعتی بر اساس داده های منتشر شده توسط تیم ارزیاب ایرانی جدول بندی شد. سپس داده های جدول بندی شده جابجا شده و بر حسب ارز گزارش شد. در نهایت، معادلات تجربی برای تعیین EVA اختصاص داده شد.
ارزش افزوده اقتصادی (EVA) بر اساس هزینه استهلاک و هزینه های پیش بینی نشده با در نظر گرفتن درصد هزینه های زمین مورد نیاز، محوطه سازی، ساختمان ها، روسازی و آسفالت، سرمایه گذاری در تاسیسات، سرمایه گذاری در تجهیزات و هزینه های نصب و سرمایه گذاری در خودروهای حمل و نقل (وسایل نقلیه) محاسبه شد. تحقیق حاضر با استفاده از آخرین قیمت ها در بازار تهران برای برآورد EVA صورت گرفته است. با توجه به این واقعیت که قیمت ها در دوره تحریم متفاوت است.[3]
نگارنده پیشتر به بررسی شاخص های اقتصادی بسیاری از برخی صنایع پرداخته است، مانند صنایع بازیافت ضایعات پلاستیکی، صنایع بازفرآوری روغن موتور، بازیافت لجن اسیدی صنایع بازفرآوری روغن موتور، صنایع قیر دمنده و ....
[1] Noble, B.F., 2000. Strengthening EIA through adaptive management: a systems perspective. Environ. Impact. Assess. Rev., 20(1), 97-111. https://doi.org/10.1016/S0195-9255(99)00038-4
[2]Denes, F.S., Manolache, S., 2004. Macromolecular plasma-chemistry: an emerging field of polymer science. Prog. Polym. Sci., 29(8), 815-95. https://doi.org/10.1016/j.progpolymsci.2004.05.001
[3] Hassanpour, M., 2020. Evaluation of Iranian Chemical Industries. Int. J. Chem. Mater. Res., 8(1), 26-48. https://doi.org/10.18488/journal.64.2020.81.26.48