پنجمین جشنواره محلی تالاب بین المللی شادگان در روز 12 بهمن ماه 1392 به همت جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست خوزستان، با حضور مدیران سازمانهای دولتی شادگان، ساکنان روستای صراخیه شادگان، اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان، اداره حفاظت محیط زیست شادگان ،کارشناسان علاقه مند به محیط زیست شرکتهای پتروشیمی فجر و خوزستان، اعضای انجمن رفتگران طبیعت در محل سایت گردشگری تالاب بین المللی شادگان برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی پتروشیمی فجر،پرستو مهدیان، مدیرعامل جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست خوزستان، ارتقای دانش عمومی جامعه محلی در زمینه ارزشها،کارکردها و عوامل تهدید کننده تالاب شادگان، افزایش مشارکت جامعه محلی در احیا و حفاظت از تالاب بین المللی شادگان، آگاه سازی مردم نسبت به نقش خود در مدیریت تالاب بین المللی شادگان و تجدید تعهد تمامی ذینفعان طرح مدیریت جامعه تالاب بین المللی شادگان را از جمله اهداف این جشنواره عنوان کرد.
در این جشنواره نمایشگاه عکس از جاذبه های طبیعی تالاب، نمایشگاه نقاشی با بیش از 100 اثر نقاشی برتر از مجموع نقاشی دانش آموزان روستاهای بخش خنافره شهرستان شادگان، گشت طبیعت گردی در تالاب، نمایشگاه صنایع دستی تهیه شده از برگ نخل و نی و نمایشگاه غذاهای محلی برپا شد.
خوزستان به عنوان یک استان تالابی 25 درصد از مساحت تالاب های کشور را به خود اختصاص می دهد. با این حال چهار تالاب با اهمیت این استان (شادگان، هورالعظیم، بامدژ و میانگران) با تخریب های گوناگون دست و پنجه نرم می کنند.
21 سال در برزخ
21 سال است که در برزخ نابودی دست و پا می‌زند و کسی به فریادهایش گوش نمی‌دهد، هر چند روز یکبار پاره‌ای از وجودش را به بهانه‌ای جدا می‌کنند و روز به روز کوچک‌تر و بی‌رمق‌تر می‌شود؛ از مکانی سخن می‌گوییم در فاصله 105 کیلومتری اهواز، با میانگین درجه حرارت 49 درجه سانتی‌گراد در تابستان و پنج درجه سانتی‌گراد در زمستان در 48 درجه و 17 دقیقه طول شرقی و 30 درجه و 58 دقیقه عرض شمالی؛ تالاب بین‌المللی شادگان.
66در فوریه سال 1971 برابر با بهمن ماه 1349 در شهر رامسر، معاهده بین‌المللی موسوم به کنوانسیون رامسر توسط 18 کشور به امضا رسید، که هدف آن، ترویج استفاده خردمندانه از زیستگاه‌های تالابی در سطح دنیا بود. انتخاب یک تالاب برای ثبت در سایت رامسر (این سایت در حال حاضر 159 عضو و یک هزار و 883 تالاب ثبت شده دارد)، به وسعت تالاب ارتباطی ندارد و مرتبط با موقعیت خاص آن تالاب از نظر اکولوژی، جانورشناسی، گیاه شناسی، هیدرولوژیکی و... است؛ مثلاً باید نماینده یک اکوسیستم نادر و خارق‌العاده یا دارای ارزش ویژه‌ای برای بقای تنوع زیستی یک منطقه باشد. فهرست دیگری معروف به «فهرست مونترو»(Montreux) نیز برای بعضی از تالاب‌های ثبت شده در کنوانسیون رامسر تعریف شده؛ این لیست برزخی است؛ برزخی برای تالاب‌هایی که به دلیل شرایطی مثل بهره‌برداری نادرست، جنگ، فجایع زیست محیطی، خشکسالی و... در معرض خطر نابودی قرار می‌گیرند. بر این اساس دفتر کنوانسیون رامسر از دولت‌های عضو می‌خواهد با کمک‌های علمی و مالی به کشور صاحب تالاب، از مرگ تالاب جلوگیری شود تا در صورت احیای مجدد به لیست اصلی کنوانسیون رامسر بازگردد.
*تالاب شادگان؛ تنها تالاب ثبت شده خوزستان
تالاب شادگان بزرگ‌ترین تالاب در فهرست کنوانسیون رامسر و تنها تالاب ثبت شده خوزستان در این لیست، به مساحت 537 هزار و 700 هکتار، در سال 1975 (1354) به ثبت رسیده و به عنوان یک تالاب بین‌المللی شناخته شده است. این تالاب یک سیستم زیست محیطی وسیع متشکل از تالاب‌های شیرین و شور به علاوه خلیج جزر و مدی خورموسی و جزایر آن است که به سبب گوناگونی و گستردگی زیستگاه‌ها، بیش از 300 هزار هکتار آن از سال 1974 (1353) به عنوان پناهگاه حیات وحش تعیین شده و به عنوان منطقه شکار ممنوع تحت حفاظت قرار دارد.
427 هزار دلار ارزش هر هکتار تالاب شادگان
عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید چمران در نخستین کارگروه حفاظت از تالاب ها و سواحل خوزستان ارزش هر هکتار از تالاب بین المللی شادگان را فقط بر اساس خدمات استفاده ای، 427 هزار دلار اعلام کرد. امیرحسین منتظر حجت با تاکید بر اینکه ارزش منابع طبیعی باید بر اساس ریال تعیین شود، اظهار کرد: تمام خدمات تالاب ها از چشم اندازهای مفرح و خدمات اکولوژیک تا صیادی، پناهگاه امن حیات وحش و غیره را می توان بر اساس متدهای موجود ارزش گذاری کرد.
وی تاکید کرد: مشکل این است که ارزش تالاب ها شناخته نشده و طرح های توسعه ای فاقد پیوست های اجتماعی و زیست محیطی هستند. بنابراین با توجه به ارزش اقتصادی تالاب ها بسیاری از طرح ها فاقد توجیه اقتصادی هستند. ارزش گذاری تالاب شادگان آغاز شده و بخشی از پروژه نیز به اتمام رسیده است. بر این اساس هر هکتار از تالاب شادگان (منهای خورموسی) 9 میلیارد ریال معادل 427 هزار دلار ارزش دارد که فقط معطوف به خدمات استفاده ای است.
این تالاب اگر چه با وجود بی‌مهری‌ها و بی‌توجهی مسئولان هنوز به حیات خود ادامه می‌دهد اما نباید غافل از روزی شد که ناقوس نابودی این منطقه نمونه گردشگری و منطقه حفاظت شده به شکل اسرارآمیزی به صدا در خواهد آمد. قبل از آن روز، این تالاب منحصر به فرد را دریابیم.
گفتنی است پتروشیمی فجر در راستای توجه ویژه به مسئولیت اجتماعی خود و به عنوان کارخانه تولیدی که دو واحد تصفیه پساب صنعتی فعال دارد، از این جشنواره حمایت کرد.