با وجود شرایط اقلیمی خشک و بیابانی کشور، افزایش جمعیت، افزایش
گازهای گلخانه ای و نیاز به ترسیب کربن، افزایش دما و کاهش نزولات جوی، شورورزی در
کشور بایستی بیش از پیش مورد توجه دست اندرکاران قرار گیرد.
به گزارش روابط عمومی سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، به
مناسبت هفته منابع طبیعی و روز درختکاری و به منظور آشنایی کارشناسان فضای سبز شهرستان
ماهشهر، کارگاه آموزشی یک روزه با موضوع شورورزی و توسعه پایدار با همکاری اعضاء هیئت
علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در این منطقه برگزار شد.
این کارگاه آموزشی در روز چهارشنبه 13 اسفند ماه توسط واحد فضای
سبز شهرداری سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در تالار آفرینش این سازمان اجرا شد.
دکتر افراسیاب راهنما، دکتر احمد فرخیان و مهرانگیز چهرازی،
از چهره های نام آشنای این حوزه، شرکت کنندگان در این کارگاه را با اصول شورورزی آشنا
کردند. بخشی از این اصول برای استفاده مخاطبان آورده شده است:
شورورزی به معنی کشاورزی پایدار در محیط های شور و یک فن آوری
با رویکرد زیست محیطی، به منظور بهره برداری اقتصادی وپایدار از منابع آب و خاک شور
است.
این موضوع برای اولین بار با پرورش ماهی تیلا پیلا در عصر فراعنه
مصر شروع شد. همچنین میوه و دانه و برگ برخی از گیاهان شورزی (هالوفیت) جزو غذاهای
اصلی بومیان کشور استرالیا و سایر نقاط جهان می‌باشد. در سواحل جنوبی ایران (ماهشهر)
از گیاه کاکل و منگک بعنوان یک سبزی خوراکی ودارویی استفاده می‌شود.
تا قبل از قرن بیستم، شواهدی مبنی برتولید گیاهان شورزی موجود
نمی باشد، اما از حدود نیم قرن پیش توسط Boyko مطالعات اولیه بر روی
استفاده از آب دریا و تولید گیاهان شورزی در برخی از نقاط ساحلی جهان آغاز گردید و
تا به امروز این مطالعات در کشورهای استرالیا، مکزیک، هند، پاکستان و... بر روی گیاهان
شورزیی مانند سالیکورنیا، سودا، آتریپلکس، باتیس، علف شور و... ادامه داشته که نتایج
بسیار مثبتی را بهمراه داشته است.
ایران با داشتن میانگین 253 میلیمتر بارندگی سالیانه که حدود
یک سوم میانگین جهانی و 2100 میلیمتر میانگین تبخیر سالانه که حدود سه برابر میانگین
جهانی است، در کمربند مناطق خشک و بیابانی واقع شده است.
در ایران با وجود 148.5 میلیون هکتار اراضی، تنها نزدیک به
37 میلیون هکتار زمین قابل کشاورزی وجود دارد که به دلیل کمبود آب، تنها 18 میلیون
هکتار از این اراضی مورد بهره برداری قرار می‌گیرد که عواملی مثل بافت خاک، عمق، نفوذ
پذیری، شوری و سدیمی بودن، فرسایش، ماندابی و زه دار بودن و... از جمله عوامل محدود
کننده می‌باشد.
آبهای با شوری بیش از 12 دسی زیمنس بر متر برای مصارف کشاورزی
توصیه نمی‌شود؛ این در حالی است که آب خلیج فارس در حدود 40 دسی زیمنس بوده و در خورات
اطراف ماهشهر به بیش از 56 دسی زمینس نیز می‌رسد.
جلگه خوزستان نیز در کنار فلات مرکزی ایران و دشت های ساحلی
جنوبی از مهمترین مناطق دارای آب و خاک شور در کشور است. در ایران برای اولین بار در
سال 1380 در مزرعه ای در اصفهان کشت گیاهان شورزی بعنوان یک محصول زراعی مورد توجه
قرار گرفت.
اهمیت شور ورزی از آن جهت است که با وجود شرایط اقلیمی کشور،
افزایش جمعیت و در نتیجه افزایش نیازهای جمعیت، افزایش گازهای گلخانه ای و ترسیب کربن،
افزایش دما، کاهش نزولات جوی و کاهش منابع آب شیرین، بایستی این مهم به طور جدی در
دستور کار دولت و دست اندرکاران بخش کشاورزی قرار گیرد.
انواع محصولات گیاهی (زراعی، باغی، جنگلی، مرتعی، صنعتی، زینتی
و دارویی)، تغذیه جانوری (غذای انسان،دام سبک و سنگین، زنبور، ماهی و میگو، میکروب
و ماکروجلبک، آرتیما و آرتیمیست، و...)، انرژی (بیوگاز، بیو دیزل، چوب، و...)، گل و
گیاهان زینتی و استحصال نمک و مواد معدنی از آب شور می توانند به عنوان محصولات مختلف
فرایند شورورزی مورد نظر باشند.
فرایند شورورزی فرایندی پیچیده و کاملا علمی است که دنیا در
حال حرکت به سمت آن است؛ لذا ما که در کشوری خشک و بیابانی قرار داریم بایستی با فراگیری
روشها و تکنیکهای آن، هر چه زودتر به این تکنیکها مجهز و از فواید آن بهره مند شویم.
منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی نیز با توجه به این نکته، برای
اولین بار و به عنوان اولین گام، کارگاه آموزشی شور ورزی را برای آشنایی با این فضا،
جهت کارشناسان و دست اندرکاران مربوطه اجرا کرد.